Tesla và chìa khóa vượt khủng hoảng nguồn cung

Thứ Ba, 25/01/2022, 22:08

Năm 2021, sự chênh lệch về hiệu suất hoạt động của công ty sản xuất ôtô điện Tesla và các nhà sản xuất ôtô lâu đời hiện lên rõ nét bất thường. Sự thay đổi này đã phản ánh những xu hướng dịch chuyển mang tính dự báo đối với ngành công nghiệp ôtô.

Năm 2021, trong khi các nhà sản xuất ô tô lâu đời như General Motors (G.M.) và Ford Motor buộc phải đóng cửa các nhà máy vì thiếu linh kiện chip, các đại lý luôn ở trong tình trạng thiếu hàng và giá xe tăng vọt, Tesla lại đạt doanh số bán hàng cao kỷ lục kéo dài trong nhiều quý và kết thúc năm với số lượng xe bán ra cao gần gấp đôi so với năm 2020. Công ty của tỷ phú Elon Musk dường như không hề bị cuộc khủng hoảng đang diễn ra trên toàn ngành “kìm chân”.

Vượt lên dẫn đầu

Năm 2021, Tesla đã bán được 936.000 chiếc ô tô toàn cầu, tăng 87% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, Ford, G.M. và Stellantis - công ty hợp nhất của Fiat Chrysler và Peugeot - đều bán được ít xe hơn so với năm 2020.

Tesla và chìa khóa vượt khủng hoảng nguồn cung -0
Tự chủ linh kiện giúp doanh số Tesla tăng trưởng mạnh trong năm 2021, bất chấp khủng hoảng toàn ngành.

Tính theo lượng xe được giao trên toàn cầu, Tesla đã vượt qua Volvo và Subaru vào năm 2021, và một số nhà phân tích dự đoán rằng hãng này có thể bán được 2 triệu xe trong năm nay, khi các nhà máy ở Berlin (Đức) và Austin, Texas (Mỹ), đi vào hoạt động và một nhà máy ở Thượng Hải tăng cường sản xuất.

Điều này sẽ đưa Tesla vào thế cạnh tranh với BMW và Mercedes - điều mà mới chỉ một vài năm trước đây, rất ít người trong ngành dám nghĩ đến. Tesla, vốn hiếm khi trả lời các câu hỏi từ phóng viên, đã từ chối bình luận về thành công này của công ty. Tuy nhiên, báo cáo thu nhập quý III/2021 của công ty hé lộ: “Chúng tôi đã sử dụng các bộ phận thay thế và phần mềm được lập trình để giảm thiểu những thách thức do sự thiếu hụt nguồn cung”.

Điều này đánh dấu một bước ngoặt lớn đối với Tesla. Mới chỉ vài năm trước, giới chuyên gia vẫn coi việc ông Musk khăng khăng muốn Tesla tự túc trong nhiều công đoạn sản xuất hơn là một trong những lý do chính khiến công ty này gặp khó khăn trong việc tăng sản lượng. Thời điểm năm 2018, việc ông Musk khăng khăng rằng Tesla có khả năng tự sản xuất nhiều bộ phận khiến công ty này trở thành “trò cười” trong ngành. Nhưng giờ đây, chiến lược của ông đã phần nào chứng minh được tính hiệu quả.

Chìa khóa thành công

Với khả năng tự chủ trong sản xuất và làm chủ chuỗi cung ứng của riêng mình, Tesla có thể đón đầu nhu cầu tốt hơn so với các doanh nghiệp sản xuất ô tô khác, những hãng xe vốn bị động trước việc thị trường xe hơi phục hồi quá nhanh sau đợt giảm mạnh vào giai đoạn đầu đại dịch và đã không thể đặt mua chip và phụ tùng đủ nhanh để đáp ứng.

Các công ty sản xuất ô tô lớn phụ thuộc vào các nhà cung cấp bên ngoài trong các vấn đề liên quan đến phần mềm và chuyên môn sử dụng máy tính. Khi khủng hoảng xảy ra, các nhà sản xuất bối rối để xoay xở. Trong khi đó, Tesla khi biết khó có thể mua được những con chip mình cần, đã sử dụng những con chip có sẵn và viết lại phần mềm, vận hành chúng sao cho phù hợp với nhu cầu.

Khả năng tự cung tự cấp cũng là yếu tố giải thích tại sao Tesla tránh được tình trạng thiếu hụt pin, vốn đã hạn chế doanh số bán ô tô điện của những công ty như Ford và G.M. trong năm 2021. Vào năm 2014, khi hầu hết các hãng sản xuất ô tô vẫn đang tranh luận về tương lai của xe điện, Tesla đã khởi công một nhà máy ở tiểu bang Nevada (Mỹ), để sản xuất pin với Panasonic. Bây giờ, nhà máy này đã giúp đảm bảo một nguồn cung cấp pin ổn định cho Tesla.

Ngoài ra, khi giải thích về thành công của Tesla, còn có lợi thế của một công ty có quy mô hoạt động nhỏ hơn nhiều so với Volkswagen hay Toyota. Bên cạnh đó, dòng sản phẩm của Tesla cũng dễ tìm linh kiện hơn. Theo ông Phil Amsrud, chuyên gia phân tích chuyên về chất bán dẫn ô tô tại hãng cung cấp thông tin IHS Markit, xe điện Tesla vận hành theo cách ít phức tạp hơn, và trong bối cảnh khủng hoảng nguồn cung, việc sản xuất đòi hỏi càng ít thành phần càng tốt.

Khắc phục thiếu sót

Thành công của Tesla đã buộc các công ty xe hơi thừa nhận rằng có một số điều họ cần học theo Tesla. Nhiều nhà sản xuất, bao gồm Ford và Mercedes-Benz, cho biết đang thuê các kỹ sư và lập trình viên trong những tháng gần đây để thiết kế chip cũng như viết phần mềm riêng biệt.

Mercedes cũng có kế hoạch sử dụng ít chip chuyên dụng hơn trong các mẫu xe sắp được ra mắt, đồng thời sử dụng nhiều dụng cụ bán dẫn được chuẩn hóa hơn. Markus Schfer, một thành viên trong ban quản lý của hãng sản xuất ô tô Đức này, cho biết trong tương lai, Mercedes sẽ “đảm bảo công ty sở hữu các chip được tiêu chuẩn hóa, tùy chỉnh trên xe hơi chứ không phải là hàng nghìn con chip khác nhau nữa”.

Xu hướng thay đổi trong sản xuất này cho thấy cách Tesla, và có thể là các doanh nghiệp ô tô điện non trẻ khác, có thể đe dọa sự thống trị của những “gã khổng lồ” như Volkswagen và G.M. sớm hơn và mạnh mẽ hơn dự đoán. Đây sẽ là một tín hiệu tích cực cho những nỗ lực của thế giới nhằm làm giảm lượng khí thải gây biến đổi khí hậu, khi kịch bản ô tô điện thay thế ô tô chạy bằng xăng hơn có thể đến sớm hơn.

Tuy nhiên, ở một góc nhìn khác, diễn biến này có thể gây tổn hại cho hàng triệu công nhân, hàng nghìn nhà cung cấp và các chính quyền địa phương cũng như quốc gia vốn đang phụ thuộc vào ngành sản xuất ô tô truyền thống để tạo việc làm, kinh doanh và nguồn thu thuế.

Bích Hạnh (Tổng hợp)
.
.