Vũ khí mới chống tội phạm ma túy

Theo dõi và xác định đường đi của tiền chất

Đất nước Myanmar nằm lọt trong khu vực Tam giác vàng khét tiếng, nơi này chỉ đứng thứ 2 sau Afghanistan vốn là nơi sản xuất thuốc phiện lớn nhất thế giới và cũng là nơi sản xuất ma túy đá số 1 thế giới. Ma túy đá ở Myanmar hiện là mối đe dọa số 1 đối với Châu Á và các quốc gia Châu Đại Dương.

Nhiều thập kỷ nội chiến giữa các nhóm sắc tộc đã biến Myanmar thành địa điểm cho các nhóm nổi dậy và những tổ chức Tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia (TOC) buôn bán hàng cấm mà không sợ bị trừng phạt. Tổ chức lớn nhất trong số đó là Quân đội nhà nước Wa thống nhất (UWSA), tổ chức này nắm quyền kiểm soát một lãnh thổ rộng lớn nằm dọc theo biên giới Trung Quốc vốn là tâm điểm của các hoạt động sản xuất thuốc phiện và ma túy đá ở Myanmar. Ông Michael Brown, một cựu binh từng làm việc cho Lực lượng chống ma túy Mỹ (DEA) ở Myanmar cho biết: “Bang Đông Shan được sự bảo kê của UWSA khiến cho người ngoài và các cơ quan pháp luật không có quyền vào đây”.

UWSA không chỉ kiếm tiền từ buôn lậu ma túy mà còn đánh thuế nó và các tiền chất hóa học từ Trung Quốc vận chuyển lậu sang Myanmar và tìm đường đến các phòng thí nghiệm bí mật để chế ma túy đá thông qua bang Đông Shan. UWSA cùng hợp tác với các tổ chức nổi dậy khác cũng như TOC để hình thành nên một pháo đài ma túy không thể chọc thủng mà ngay cả quân đội Myanmar cũng bó tay.

Nhiệm vụ của Bộ phận chống ma túy (DED) thuộc Lực lượng cảnh sát chống ma túy Myanmar cũng trở nên vô ích. Tuy nhiên, ông Michael Brown đang có một chiến lược và một thứ vũ khí bí mật và nó đã chứng minh hiệu quả cao trong việc làm gián đoạn Chuỗi cung ứng tiền chất, đó là máy đo quang phổ Raman xách tay ResQ CQL. “Tôi nghĩ đây là (công nghệ ResQ CQL) có thể là câu trả lời cho việc làm suy giảm Chuỗi ưng ứng tiền hóa chất ma túy từ Trung Quốc đổ sang Myanmar, và ma túy sẽ sản xuất ít hơn”, ông Brown phát biểu.

Máy phân tích hóa chất Rigaku ResQ CQL là một công cụ đo quang phổ Raman xách tay nhằm cung cấp lượng thông tin lớn về phân tích và dấu vết của ma túy, chất nổ, tác nhân hóa học, tiền chất và các tác nhân chiến tranh hóa học chỉ trong vòng vài giây.

Nó kết hợp một máy quang phổ Raman xách tay dùng để xác nhận các chất riêng biệt khi quét qua lớp bao bì hoặc các chất màu, cùng với phép đo màu sắc QuickDetect cho phép phát hiện nhanh và dễ dàng đối với những dấu vết không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Bằng cách kết hợp các khả năng trong một đơn vị cầm tay, máy ResQ CQL đã đáp ứng các tiêu chuẩn phân tích ma túy và trao khả năng cho các cơ quan pháp luật cách nhận diện một loạt ma túy cũng như các tiền chất tại hiện trường.

Vũ khí đắc lực của DED

Ông Brown giải thích rằng việc chuyển giao thiết bị là nhằm hỗ trợ cho đối tác lâu dài của DEA với DED liên quan đến hoạt động điều tra và làm gián đoạn các tổ chức buôn lậu ma túy lớn ở Myanmar. Ngoài thiết bị được cung cấp, các sĩ quan DED còn trải qua một chương trình huấn luyện để học cách sử dụng các thiết bị CQL. 

Chỉ trong vòng vài tháng áp dụng chương trình thí điểm, các sĩ quan DED đã bắt giữ một lượng lớn hóa chất dán nhãn sai có ý đồ dùng để sản xuất ma túy đá. Trong một số trường hợp, không ít tài xế đã bị tóm vì chở lậu các hóa chất dán nhãn sai và họ trở thành người chỉ điểm cho DED về những địa điểm mà các tiền chất ma túy được chuyển vào bang Đông Shan để chế tạo ma túy đá.

Ông Brown khẳng định: “Đối với DED, máy CQL giúp các nhân viên DED không cần phải hành động trong những cánh rừng già vốn đầy cạm bẫy nguy hiểm hoặc dễ trở thành mục tiêu bị bắn lén”. Ông Brown ước tính rằng nếu DED được trang bị đủ máy quét quang phổ Raman thì có thể làm suy giảm chuỗi nguồn cung tiền chất tới 75%. Sau khi kết thúc chương trình ở Myanmar, Brown được triệu hồi về Washington, D.C., và một mật vụ DEA khác đã được chỉ định tới Myanmar để mở rộng chương trình. DED có kế hoạch mua thêm 12 máy CQL.

Khi quân đội Myanmar tiếp quản chính phủ, và Bộ Ngoại giao Mỹ đã đóng băng hỗ trợ cho tân chính phủ Myanmar, chương trình quang phổ Raman cũng kết thúc. Nhưng ông Brown dự đoán rằng chiến lược này sẽ áp dụng thành công trên toàn cầu khi trang bị nhiều máy quét CQL cho các cơ quan thi hành pháp luật và nó sẽ ảnh hưởng to lớn đến việc sản xuất và vận chuyển của các nghiệp đoàn ma túy.

Hiện thời ông Brown đang triển khai Chiến dịch Hoplon (chương trình hỗ trợ ngăn chặn ma túy bằng công nghệ quang phổ Raman độc đáo) cho các cơ quan thi hành pháp luật. Nhiệm vụ của chiến dịch Hoplon là giúp giảm khả năng của TOC và các nhánh con của họ buôn lậu tiền chất ma túy thông qua các biên giới quốc tế. Bằng cách cung cấp sự hỗ trợ cho các cơ quan pháp luật trên toàn cầu, Chiến dịch Hoplon được định vị để có tác động vượt xa Myanmar và chặn đứng cơn lũ ma túy đang tàn phá các cộng đồng dân cư trên thế giới.