Chuyện những người bắt truy nã
Bắt đối tượng truy nã không hề đơn giản, khó khăn muôn phần. Đa số các vụ án là cả một quá trình dài nối từ năm này qua năm khác, có những đối tượng đã thay tên đổi họ, thậm chí cả hình dáng cũng khác xa so với ảnh nhận dạng. Có vụ, cán bộ thụ lý đã đến tuổi nghỉ hưu phải bàn giao cho đồng đội…
Chính sự kiên trì, bền bỉ theo đối tượng truy nã đến cùng, không để lẩn trốn, nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật đã được các trinh sát của Phòng Truy nã, truy tìm, Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an “khóa” án vẹn tròn từ nhiều năm nay.
Gã Việt kiều biết 5 thứ tiếng và món nợ phải trả
Ngày 22-4-2022, tổ công tác của Phòng Truy nã, truy tìm (Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an) đã phá chuyên án, bắt giữ đối tượng truy nã Trần Văn Tiến (sinh năm 1989), trú tại quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng về tội “Giết người”. Quá trình lấy lời khai đối tượng, các trinh sát khá bất ngờ khi gã có thể nói được 5 thứ tiếng: Việt Nam, Anh, Campuchia, Trung Quốc, Thái Lan, vì thế mà 14 năm nay, với cái mác Việt kiều và tên gọi khác, Tiến dễ dàng lấy vợ người nước ngoài và có 2 con với người phụ nữ này. Tại cơ quan Công an Tiến cho biết, không nghĩ có ngày mình bị bắt như thế này.
Trở lại vụ án mạng xảy ra ngày 19-11-2008 tại khu vực đường tàu Cầu Đất, quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng. Do mẫu thuẫn từ trước, Trần Văn Tiến cùng đồng bọn điều khiển xe máy dùng các hung khí, tuýp sắt dao và kiếm truy sát chém anh Hoàng Mạnh Cường (sinh năm 1976), trú tại quận Lê Chân (Hải Phòng) tử vong. Sau khi chém chết anh Cường, các đối tượng bỏ trốn. Ngày 20-11-2008, Công an quận Ngô Quyền ra quyết định khởi tố vụ án “Giết người”. Tiếp đó, ngày 22-12-2008, Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng ra quyết định khởi tố bị can Trần Văn Tiến về tội “Giết người”. Xác định đối tượng bỏ trốn khỏi địa phương, ngày 31-12-2008, cơ quan CSĐT ra quyết định truy nã đặc biệt Tiến về tội danh trên.
Quá trình điều tra, Công an TP Hải Phòng đã lần lượt bắt giữ các đối tượng liên quan của vụ án; còn Tiến vẫn bỏ trốn. Ngày 10-6-2020, Công an TP Hải Phòng có công văn đề nghị Cục Cảnh sát hình sự xác lập Chuyên án để truy bắt Tiến. Lãnh đạo Cục Cảnh sát hình sự đã giao cho Phòng Truy nã, truy tìm (Phòng 10) chủ trì, xác minh truy bắt, cử các tổ công tác tiến hành rà soát ở các tỉnh thành. Sau nhiều năm truy tìm, các trinh sát phán đoán nhiều khả năng Tiến đang ở nước ngoài, cần xác lập chuyên án để tập trung lực lượng và các biện pháp nghiệp vụ để truy bắt. Phòng 10 đã báo cáo và được sự đồng ý của lãnh đạo Cục. Ngày 22-7-2020, Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự đã ra quyết định thành lập Ban chuyên án để tập trung truy bắt đối tượng Tiến.
Đại úy Nguyễn Văn Huân, trinh sát Phòng 10 kể lại, thời điểm xác lập chuyên án có nhiều khó khăn, bởi các anh tiếp nhận hồ sơ khi vụ án xảy ra đã hơn 10 năm. Đối tượng đã thay đổi tên, nhân diện cũng thay đổi, bằng mắt thường không thể nhận biết được, tên cũng thay đổi bằng tiếng nước ngoài… Ban đầu, Ban chuyên án xác định Tiến đã lẩn trốn ở nước ngoài, không có mặt ở Việt Nam. Cục Cảnh sát hình sự có công văn gửi Interpol để đăng ký ra thông báo truy nã quốc tế đối với Tiến. Sau khi ra quyết định truy nã Quốc tế (ngày 19-9-2020), Cục Cảnh sát hình sự đã trao đổi thông tin phối hợp với các đơn vị đại diện của Bộ Công an Việt Nam tại nước ngoài; Công an nhiều địa phương, phát hiện Tiến có thời gian dài lẩn trốn ở nhiều nước như Lào, Campuchia, Thái Lan… và nhiều tỉnh thành giáp biên giới với các nước.
Có thời điểm tổ công tác thường xuyên có mặt ở quận Hồng Bàng, các trinh sát phát hiện ra điều bất thường khi mẹ Tiến thường xuyên không ở nhà, ở nhà chỉ có bố anh ta làm nghề lao động tự do. Nhiều ngày “ăn chực, nằm chờ”, tổ công tác lại phát hiện bố Tiến thi thoảng di chuyển về TP Hồ Chí Minh, tỉnh Tây Ninh và một số tỉnh giáp biên. Đây là một manh mối quan trọng. Tuy nhiên do dịch COVID-19, đối tượng thường xuyên đeo khẩu trang khiến công tác nhận diện vô cùng gian nan, không thận trọng là có thể bắt nhầm người.
Ngày 22-4-2022, bằng các biện pháp nghiệp vụ, tổ công tác “điều” được đối tượng nghi vấn về địa bàn tỉnh Tây Ninh, đồng thời bí mật thu thập dấu vân tay. Ngay sau đó, dấu vân tay được chuyển gấp đến Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an để so sánh, truy nguyên đối tượng. Có được kết quả, xác định chính xác 2 dấu vân tay của cùng một người, không để đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài lần nữa, Ban chuyên án quyết định phối hợp với Công an tỉnh Tây Ninh bắt giữ Tiến tại huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh. Tiến đã đưa ra nhiều giấy tờ để chứng minh mình bị bắt oan, nhưng với chứng cứ xác thực mà tổ công tác đưa ra, Tiến đã thừa nhận gây ra vụ án mạng năm xưa.
Cuộc truy tìm ông chủ thầu điện nước của các căn biệt thự
Tháng 3-2022, Công an huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái có công văn đề nghị Cục Cảnh sát hình sự hỗ trợ xác minh truy bắt đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm Nguyễn Trọng Điệp (sinh năm 1985), trú tại thôn Trung Tâm, xã Yên Thái, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái về hành vi “Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản”. Trước đó, ngày 9-5-2019, Điệp bị Công an huyện Văn Yên khởi tố về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Quá trình điều tra, xác minh, bị can đã trốn khỏi địa phương, không rõ tung tích. Ngày 10-6-2019, Công an huyện Văn Yên ra quyết định truy nã trên phạm vi toàn quốc đối với Điệp.
Quá trình xác minh, Phòng 10 lập nhiều tổ công tác phối hợp với Công an huyện Văn Yên rà soát, xác minh các địa điểm đối tượng Điệp có thể lẩn trốn ở các tỉnh: Yên Bái, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, TP. Hà Nội, dựng lại toàn bộ các mối quan hệ xã hội, nhân thân lai lịch. Sau khi biết cơ quan Công an ra quyết định truy nã, Điệp bỏ trốn và cắt đứt mối liên lạc với gia đình, bố mẹ, vợ con. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, Ban chuyên án tiến hành điều tra nhân thân, lai lịch, mối quan hệ xã hội, vận động quần chúng, trinh sát… xác định sau khi lẩn trốn vào TP. Hồ Chí Minh, Điệp có thời gian đi vào tỉnh Tây Ninh; nhưng hiện tại anh ta không có mặt ở đó. Truy theo dấu vết qua mối quan hệ xã hội, làm ăn làm, tổ công tác phát hiện Điệp có liên quan đến các công trình đang xây dựng. “Lúc đầu chúng tôi nghĩ, Điệp chỉ là công nhân đi theo các công trình mai đây mai đó, nhưng trong 4 năm lẩn trốn, Điệp đã là chủ thầu điện nước đi làm tại các căn biệt thự, chung cư, shophouse với số vốn khá lớn, có hàng chục thợ phụ giúp”, trinh sát Phòng 10 cho biết.
Sau khi xác định nơi Điệp lẩn trốn, các công trình nơi đối tượng làm việc, Ban chuyên án đã chia các tổ trinh sát tiến hành giám sát các khu vực đó, nhưng đối tượng thường chỉ đạo các tổ thợ từ xa, ít khi xuất hiện. Đáng chú ý, anh ta mở công ty nhưng không trực tiếp đến, không đứng ra thuê nhà, mà thường ở chung với các tốp thợ. Ngoài ra, Điệp sử dụng nhiều phương tiện di chuyển khác nhau như xe taxi, grab, xe dịch vụ... Tổ công tác đã phải theo dõi nhiều ngày. Thông tin mới nhất các anh xác định Điệp đang nhận công trình ở phường Phù Chẩn, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
Xác định được quy luật hoạt động của Điệp, Ban chuyên án lập phương án bắt giữ. Để tránh ảnh hưởng tới người dân và lực lượng truy bắt, Ban chuyên án quyết định bắt giữ đối tượng khi đang di chuyển ra bên ngoài các khu công trình, khu vực ít dân cư. Ngày 24-4, phát hiện Điệp điều khiển xe máy đi ra ngoài, tổ công tác bám theo được khoảng 8 km đến khu vực khu phố Phù Lộc, phường Phù Chẩn, TP Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh thì khống chế bắt thành công đối tượng truy nã Nguyễn Trọng Điệp.
Đại tá Trần Ngọc Cường, Trưởng phòng 10 cho biết, công tác truy bắt, truy tìm đối tượng truy nã là nhiệm vụ rất khó khăn, một biện pháp quan trọng trong phòng ngừa, điều tra, xử lý tội phạm. Nhận thức được trách nhiệm và tầm quan trọng đó, mỗi cán bộ, chiến sỹ Công an các đơn vị luôn cố gắng, triển khai đồng bộ có hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ trong công tác xác minh, truy bắt, vận động đối tượng truy nã ra đầu thú; đồng thời tiến hành giải quyết triệt để những trường hợp đối tượng truy nã còn vướng mắc trong xác minh, truy bắt, thanh loại và xử lý; kiềm chế tối đa phát sinh đối tượng truy nã. Tiếp tục phát huy sức mạnh của hệ thống chính trị và quần chúng nhân dân tích cực tham gia, hỗ trợ lực lượng Công an trong phát hiện, cung cấp thông tin, tham gia bắt giữ đối tượng truy nã, truy tìm.
Ngày 8-4-2022 Cục Cảnh sát hình sự đã phát động đợt tập trung truy bắt, vận động đầu thú, thanh loại đối tượng truy nã trong lực lượng Cảnh sát hình sự từ 15-4-2022 đến 15-7-2022, phấn đấu kéo giảm 30% số đối tượng truy nã so với đầu kỳ (ngày 15/12/2021), góp phần tích cực trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, tạo khí thế sôi nổi, góp phần vào thành tích chung của đơn vị hướng tới kỷ niệm 60 năm ngày thành lập lực lượng Cảnh sát nhân dân. Từ ngày 15-4 đến 29-4, Phòng 10 đã khám phá 2 chuyên án; bắt 10 đối tượng truy nã, trong đó có 2 đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm, 3 đối tượng truy nã quốc tế.