Để những con tàu được về với biển

Thứ Ba, 09/08/2022, 08:17

Giá xăng dầu tăng mạnh đã ảnh hưởng trực tiếp tới việc đánh bắt cá của ngư dân các tỉnh miền Trung, nhiều chủ tàu đành “ nằm bờ” vì không trụ nổi do chi phí tăng cao.

Tàu cá nằm bờ, ngư dân phấp phỏng

Giá xăng dầu liên tục tăng khiến hoạt động đánh bắt của ngư dân các tỉnh miền Trung gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều chủ tàu trong tình trạng thấp thỏm trước nguy cơ lỗ nặng, một số người đã cho tàu nằm bờ chờ giá dầu hạ nhiệt. Trên nét mặt mỗi ngư dân hiện rõ nỗi lo lắng, họ khó có thể ra khơi khi mà giá dầu ngày một tăng. Nguy cơ thua lỗ là điều trông thấy trước mắt, nếu chuyến đánh bắt không đạt kết quả tốt. Bởi, chi phí bỏ ra cho mỗi chuyến ra khơi thời điểm này đã đội lên rất nhiều so với trước đây. Nhiều ngư dân cho biết, trước kia trung bình mỗi chuyến biển chi phí ra khơi tàu cá tốn khoảng 700 triệu, nhưng gần đây đã tăng gần 1 tỷ đồng.

Để những con tàu được về với biển  -0
Cảng cá Tịnh Hòa (Quảng Ngãi) có nhiều tàu cá nằm bờ đã 2-3 tháng.

Ông Ngô Ri (60 tuổi, trú xã đảo Tam Hải, Quảng Nam), chủ tàu cá QNa 91559 TS, công suất 825CV cho hay, thời điểm này, ngư dân gặp khó khăn là do giá xăng dầu tăng cao liên tục, kéo theo chi phí cho mỗi chuyến vươn khơi đánh bắt tại ngư trường Hoàng Sa. Trong khi đó, ngư trường khai thác ngày càng cạn kiệt nên tàu đi biển nhiều ngày hơn và xa hơn, dẫn đến chi phí xăng dầu cũng tăng lên. Ngư trường ngày càng cạn kiệt nên tàu phải đi xa hơn, dài ngày hơn, cần lượng xăng dầu nhiều hơn trong khi giá mua hải sản vẫn thấp. “Đi về lỗ vốn, tiền chia cho bạn thuyền ít hơn nên nhiều người cũng không muốn đi biển. Hiện giờ, nhiều chủ tàu đánh bắt xa bờ đang tạm nghỉ”, ông cho biết.

Ông Nguyễn Tèo - chủ tàu cá QNg 94917 (Quảng Ngãi) cho biết, tàu của ông đã nằm bờ hơn 7 tháng qua khi giá nhiên liệu tăng, đánh bắt không đủ bù chi phí. Theo ông Tèo, giá hải sản vẫn giữ nguyên trong khi xăng dầu liên tục tăng đã kéo nhiều mặt hàng tăng theo khiến ngư dân rơi vào cảnh chưa ra khơi đã lo lỗ.

Để những con tàu được về với biển  -0
Ông Nguyễn Tèo –chủ tàu cá QNG 94917 (Quảng Ngãi) đã nằm bờ nhiều tháng qua khi giá nhiên liệu tăng.

Mỗi chuyến ra khơi kéo dài khoảng 1 tháng ông mua khoảng 31.000 lít dầu. Thời điểm đầu năm, với giá dầu gần 19.000 đồng/lít, ông bỏ ra gần 600 triệu đồng cho một chuyến đi biển, nhưng nay khi giá dầu lên gần 27.000 đồng/lít thì số tiền bỏ ra mua dầu đã hơn 834 triệu đồng một chuyến đi biển.

“Tính sơ thế thì thấy số tiền mua dầu mỗi chuyến đi biển của tôi đã tăng thêm 230 triệu đồng. Chưa kể các chi phí như đá, thức ăn, ngư lưới cụ cũng đang tăng. Giá hải sản vẫn giữ nguyên trong khi xăng dầu, vật tư tăng đã khiến ngư dân chịu thiệt rất lớn”, ông cho biết.

Tại Quảng Bình, toàn tỉnh có 6.790 tàu thuyền, trong đó có hơn 1.200 tàu có chiều dài từ 15m trở lên. Giá xăng dầu tăng khiến gần 30% tàu thuyền phải tạm thời nằm bờ. Tại Nghệ An, cảng Nghi Thủy dù là một cảng cá vốn nhộn nhịp trên địa bàn thị xã Cửa Lò (Nghệ An), nhưng khung cảnh nơi đây nay vắng vẻ, đìu hiu khác thường. Nhiều ki ốt cửa chốt then cài, tàu thuyền của ngư dân nối nhau nằm dài bên bờ, không ra khơi. Không chỉ tại Cửa Lò, việc giá nhiên liệu tăng cao kỷ lục hiện nay cũng khiến nhiều ngư dân ở các vùng biển khác như Hoàng Mai, Diễn Châu, Quỳnh Lưu... không mặn mà ra khơi ở thời điểm này. Tại âu thuyền và cảng cá Thọ Quang, thành phố Đà Nẵng, so với mọi năm không khí vắng lặng hơn. Dưới cái nắng gay gắt, ngư dân thêm phần mệt mỏi. Mong muốn ra khơi nhưng lại lo bị thua lỗ là tâm trạng chung của các ngư dân. Theo Ban Quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang, nơi đây có hơn 1.200 tàu thuyền thường xuyên hoạt động khai thác hải sản trên biển, trong đó có 600 tàu đánh bắt xa bờ. Giá xăng dầu tăng cao thời gian gần đây đã đẩy các chủ thuyền vào thế khó. Hiện, nhiều tàu thuyền nằm bờ và ngư dân cũng đang tính toán xem làm sao để đảm bảo những chuyến biển mang lại hiệu quả.  

Áp lực đè nặng

Trước những khó khăn chồng chất với mối lo lớn về nợ ngân hàng, ra khơi không có lãi, nhiều ngư dân phải làm đủ nghề để duy trì cuộc sống, còn địa phương cũng loay hoay tìm giải pháp hỗ trợ. Mỗi tuần 3 lần, ông Nguyễn Tiến Hùng (57 tuổi), một ngư dân bao năm đi biển ở Đà Nẵng đều đặn ra tàu cá của mình ở cảng cá Thọ Quang để kiểm tra. Ông Hùng cho biết, tàu cá nằm bờ rất dễ ngập nước, ảnh hưởng tới thân tàu, máy móc, chưa kể nguy cơ cháy nổ rất cao nên chủ tàu phải thường xuyên ra kiểm tra. Nếu nước ngập trong tàu thì phải dung máy bơm hút. Mỗi chiếc tàu cá có trị giá khoảng từ 800 triệu tới vài tỷ đồng, có những tàu công suất lớn, giá tới gần chục tỷ đồng, nếu bị hư hỏng thì tiền sửa chữa sẽ rất lớn.

Để những con tàu được về với biển  -0
Để những con tàu được về với biển  -1
Nhiều chủ tàu cùng ngư dân gắng cầm cự bằng những chuyến đi biển ngắn ngày, họ hy vọng sẽ có những hộ trợ cho người đi biển.
Để tàu cá nằm bờ hơn 2 tháng nay, ông Hùng phải làm công việc trái tay. “Không thể đi biển, giờ về phụ vợ con bán bún, ai gọi gì làm đó”, ông than thở. Trên con tàu của mình, ông Hùng ánh mắt đăm đắm. Một đời với nghề biển, ông chưa bao giờ nghĩ mùa ra khơi nhưng lại phải ngừng dong buồm lâu đến như vậy. Ông Hùng ngậm ngùi: “Mấy năm trước, dù có chuyến được, chuyến thua, nhưng cứ mùa cá là lại tất bật tìm người đi bạn, chuẩn bị nhu yếu phẩm để ra khơi hàng tuần hàng tháng mới về. Vậy mà năm nay, ra khơi với giá xăng dầu tăng cao như vậy cầm chắc thua lỗ.

Theo Bộ Nông nghiệp va Phát triển nông thôn, trong tháng 7-2022 có khoảng một nửa tàu cá khai thác thủy sản tại các địa phương phải ngừng hoạt động do giá xăng dầu tăng cao. Đang mùa đánh bắt nhưng tại tỉnh Quảng Ngãi, hàng trăm tàu cá phải neo bờ do giá dầu tăng cao. Mấy năm trước, mỗi phiên biển, anh em bạn chài thu nhập trên dưới 10 triệu đồng nhưng nay, giá xăng dầu tăng cao, đa số các chuyến ra khơi đều thua lỗ.

Thu nhập giảm nên nhiều ngư dân bỏ biển tìm kiếm nghề khác khiến chủ tàu đỏ mắt tìm bạn chài. Nhiều ngư dân phải rao bán tàu để trả nợ ngân hàng.  Trên cảng biển có nhiều tàu cá nằm bờ này, không chỉ ông Hùng, mà rất nhiều chủ tàu khác đăm đắm nỗi lo cho tàu cá, cho ngư trường, cho mùa biển năm nay. Họ nhớ biển, nhớ tiếng sóng vỗ mạn tàu, nhớ những chông chênh của mênh mông trời nước, nhớ cảm giác đi biển trở về với cá ăm ắp đầy khoang.

Nhiều người cũng cố đi 1-2 chuyến khi xăng dầu tăng giá, nhưng thua lỗ nặng. Họ tìm cách bán tàu. Có những chiếc tàu trị giá hơn 2 tỷ, họ phải bán chưa tới 1 tỷ vì áp lực nợ nần, ngân hàng thúc bách và điều xót xa hơn, họ không còn tiền để duy trì những chuyến biển. Phía sau những con tàu tiền tỷ từng ngang dọc khắp ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa, nay bị rao bán với giá rẻ là biết bao thân phận ngư dân đang kiệt quệ về kinh tế, uể oải về tinh thần.

Cơn bão dịch bệnh 2 năm qua, rồi tiếp theo đó là giá xăng dầu tăng phi mã như những đòn đánh rất mạnh vào các chủ tàu, người làm ngư nghiệp. Những chủ tàu từng thế chấp toàn bộ tài sản vay ngân hàng để đầu tư vào tàu cá, cứ hằng tháng cán bộ ngân hàng xuống nhà làm giấy tờ, thủ tục là họ lại run cầm cập, vì lo bị siết nhà.

Không thể đi biển, nỗi lo mất nhà cửa, phá sản, mang nợ cứ bủa vây những chủ tàu. Nhiên liệu chiếm  khoảng 45-60% chi phí đầu vào cho sản xuất của tàu cá khai thác thủy sản. Giá nhiên liệu tăng đã đẩy giá các mặt hàng khác phục vụ khai thác thủy sản tăng theo 10-15%. Do đó, chi phí đầu vào khai thác thủy sản đội lên 35-48%, trong khi giá đầu ra lại tăng khôngđáng kể. Ông Trần Văn Lĩnh -Chủ tịch Hội Nghề cá TP. Đà Nẵng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thủy sản và Thương mại Thuận Phước cho biết, giá xăng dầu tăng cao đã tác động mạnh tới chi phí thu mua thủy, hải sản, đặc biệt ảnh hưởng không nhỏ đến doanh thu, lợi nhuận. Nếu giá cả tăng cao trong thời gian dài, các công ty chuyên thu mua và cung ứng thủy, hải sản buộc phải thương thảo lại các hợp đồng với đối tác, đương nhiên sẽ dẫn tới giảm sức cạnh tranh.

Một điều đáng lo ngại, đó là số lượng tàu cá ngừng sản xuất, không thường xuyên hiện diện trên các vùng biển còn ảnh hưởng đến công tác bảo vệ chủ quyền biển đảo của quốc gia. Nhiều ngư dân miền Trung bày tỏ, nếu giá xăng dầu vẫn tiếp tục tăng, chắc chắn họ phải tính đến việc tạm nghỉ nghề, cho tàu nằm bờ. Mong sao, thời gian tới cơ quan chức năng có phương án hỗ trợ kịp thời để ngư dân còn có động lực bám ngư trường, đánh bắt hải sản, đồng thời góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Để những con tàu được về với biển  -0
Chủ tàu lo lắng khi chi phí bảo dưỡng không nhỏ.

Trước những khó khăn của ngư dân, nhiều địa phương đã có những chính sách hỗ trợ nhất định. Tại Nghệ An, ngành thủy sản của tỉnh đang làm thủ tục trình đề xuất hỗ trợ 30 tỷ đồng cho ngư dân ra khơi bám biển. Cùng với đó, hàng ngàn tàu cá của Nghệ An được xem xét hỗ trợ kinh phí đi biển. Tại Quảng Nam, Quyết định 48 nêu rõ mỗi tàu cá tham gia đánh bắt xa bờ sẽ được Nhà nước hỗ trợ nhiên liệu tối đa 4 chuyến biển/năm. Trong đó, tàu cá từ 700 CV trở lên được hỗ trợ 100 triệu đồng/chuyến biển; tàu cá từ 400-700 CV được hỗ trợ 75 triệu đồng/chuyến biển. Tuy nhiên, hiện tại, tiền hỗ trợ này vẫn chậm trễ đối với nhiều địa phương.

Trong phiên họp vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký Văn bản số 3822, gửi Thủ tướng Chính phủ về việc hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng của giá xăng dầu tăng cao. Hy vọng rằng, với sự quan tâm của Chính phủ, những khoản hỗ trợ sớm đến tay ngư dân để những tàu cá lại ra khơi và những ngư phủ thôi nỗi nhớ đại dương.

Theo số liệu thống kê, cả nước có gần 91.720 tàu cá hoạt động trên các vùng biển, trong đó tàu cá khai thác ven bờ hơn 42.640 chiếc, tàu khai thác xa bờ 30.391 chiếc... Mỗi năm khai thác thủy sản đảm bảo việc làm, thu nhập cho hơn 600.000 ngư dân trực tiếp tham gia trên biển và gần 4 triệu lao động ngành dịch vụ thủy sản ven bờ.

Tiêu Dao
.
.