Khi người trẻ nghiện… bói Tarot
Mang thông điệp “chữa lành”, dịch vụ bói bài Tarot ngày càng nở rộ, trở thành món “điểm tâm tinh thần”của các bạn trẻ đang gặp vấn đề về tâm lý. Mua được “liều thuốc” xoa dịu tinh thần tức thì, nhưng cái giá người xem phải trả không đơn thuần là tiền bạc mà còn là thể hiện sự nghèo nàn khả năng tự giải quyết vấn đề trong cuộc sống.
Nhan nhản các hình thức bói bài Tarot
Bản chất của Tarot là hình thức bói toán ở châu Âu và du nhập về Việt Nam. Theo một vài tài liệu, nguồn gốc của Tarot là bộ môn chơi nghệ thuật của giới thượng lưu phương Tây. Bộ bài Tarot là hệ thống các biểu tượng văn hóa trên hình vẽ với loạt nội dung và ý nghĩa có sẵn trên từng lá bài do tác giả mặc định. Việc bói bài Tarot là giải mã những bí mật ẩn chứa trong các hình vẽ đó nhằm mục đích thiền định, chiêm nghiệm, thậm chí là tìm cảm hứng trong cuộc sống. Chỉ cần nghiên cứu và nhớ ý nghĩa của từng lá bài, ai cũng có thể trở thành một Tarot reader (người đọc bài Tarot).
Với từ khóa tìm kiếm “bói bài Tarot” trên Facebook, hàng loạt các bài đăng, fanpage và hội, nhóm liên quan xuất hiện với dòng mời chào hấp dẫn như: “Nếu bạn thấy bài viết này, đó là lúc bạn đang bế tắc cũng như có những thắc mắc về cuộc sống. Vũ trụ đã kết nối để chúng mình có thể gỡ rối cho bạn”. Thậm chí, fanpage có tên “See Tarot” nâng độ uy tín khi đăng kèm thông tin đảm bảo “không hợp năng lượng, không đúng có thể được hoàn tiền; Tarot reader có nhiều năm kinh nghiệm; hết dịch vụ vẫn có thể tâm sự thoải mái”. Cộng đồng Tarot ngày càng lớn mạnh, chủ yếu là giới trẻ, bao gồm học sinh, sinh viên và người mới đi làm. Họ tìm đến Tarot để mua cảm giác được xoa dịu tinh thần.
Thực tế cho thấy thế hệ gen Z ngày càng thần thánh hóa Tarot khi tìm đến bói bài chỉ để hỏi những vấn đề mà không ai biết trước trong nhiều lĩnh vực: “Sau này có lấy chồng giàu không?”, “Công việc trong thời gian tới như thế nào?”, “Kết quả thi ra sao?”, “Có quay lại với người yêu cũ không?”... Khi gặp áp lực, vướng mắc trong công việc, gia đình, tình yêu, sức khỏe, nhiều bạn trẻ hiện nay xem bài Tarot là điểm tựa tinh thần, củng cố niềm tin và hỗ trợ đưa ra quyết định, có thể trả phí hoặc xem hữu duyên.
Lấy lý do “bảo toàn năng lượng”, các Tarot reader trải bài với những lời phán đoán chung chung, nói những điều tất yếu xảy ra trong tương lai gần dựa trên hoàn cảnh, tính cách, tâm lý và đặc thù công việc của khách hàng. Theo lời chia sẻ của khách xem bài, vế sau của câu trả lời đó luôn là sự xoa dịu tinh thần và có thể đúng với nhiều người.
Dù không có cơ sở khoa học, nhưng nhiều khách xem phản hồi rằng Tarot reader nói có ý đúng và thấy cuốn hút khi nghe. Lý giải dưới góc độ tâm lý cho biết, “một bộ bài Tarot có hệ thống bộ ẩn chính và bộ ẩn phụ. Bộ ẩn chính nói về quy trình phát triển chung nhất của đời người. Bộ ẩn phụ gồm 4 yếu tố: tình, tiền, nhận thức và hành động. Với ý nghĩa phong phú của hơn 70 lá bài này, khách hàng hỏi qua hỏi lại, kiểu gì Tarot reader cũng trả lời đúng vài ý. Mà tâm lý khi đi xem bói trong tâm trạng bất ổn, khách hàng thường tìm cái đúng chứ đâu tìm cái sai, trong vài cái nói sai nhưng họ chỉ để ý cái đúng”.
Theo ghi nhận thực tế, có 3 cấp độ xem bài thể hiện trình của Tarot reader. Cấp độ thấp nhất mang tính mê tín dị đoan, tức là người đọc bài phán đúng hoặc sai cho mọi câu hỏi về quá khứ - hiện tại - tương lai của khách hàng. Tarot reader có tâm hơn chút thì trải bài và đưa ra lời khuyên, tức là họ biết cách kết hợp trả lời câu hỏi với việc chữa lành cho người xem. Hai cấp độ này xuất hiện nhan nhản trên các nền tảng mạng xã hội Facebook, TikTok, Instagram. Với mức giá công khai từ 20.000 - 70.000 đồng/câu hỏi, từ 200.000 - 300.000 đồng/giờ xem, hoặc phí tùy tâm, người tự xưng là Tarot reader hành nghề dưới nhiều hình thức như xem trực tiếp, xem qua livestream, trò chuyện video, trả kết quả trải bài qua tin nhắn. Lấy giá học sinh, sinh viên để làm mồi câu số lượng, người đọc bài Tarot có thể tự mở kênh online để nhận khách hoặc hợp tác với các quán nước để nhận lương theo giờ. Nhiều quán cà phê kết hợp xem Tarot thu hút người trẻ quan tâm. Sử dụng đồ uống của quán, khách hàng được tặng kèm gói xem Tarot và cắm rễ cả buổi ở đó. Đây chính là thị trường để thỏa mãn nhu cầu, thị hiếu của giới trẻ về mặt tâm tâm lý, tâm linh.
Hình thức xem thứ ba thuộc về nhóm người học ở nước ngoài và có xu hướng tâm linh, có duyên với Tarot, từ đó trở thành Tarot reader nổi tiếng. Họ kết hợp xem bài để hỗ trợ khách hàng thấu hiểu bản thân và đưa ra lời khuyên cho từng vấn đề. Vì nhu cầu ngày càng cao, để được Tarot reader có tiếng trải bài, khách hàng cần chi từ 850.000 đồng đến tiền triệu/giờ xem và phải đặt lịch trước chục ngày, thậm chí hàng tháng. Theo chia sẻ của một người đọc bài Tarot nổi danh, có không ít khách hàng thành đạt, dân kinh doanh chấp nhận trả chục triệu đồng cho 1 giờ xem.
Việc xem bài Tarot online ngày càng phổ biến vì sự tiện lợi và đỡ tốn thời gian. Nhưng, đây cũng chính là đất sống cho chiêu trò lừa đảo phát triển. Đội lốt Tarot reader nhiều năm kinh nghiệm, quá trình lùa gà diễn ra qua tài khoản cá nhân hoặc fanpage được chạy quảng cáo lên tới hàng nghìn người theo dõi với cơn mưa phản hồi tích cực. Thông thường, Tarot reader chỉ nhận lịch xem online khi khách hàng đã chuyển đủ tiền cho gói dịch vụ đã chọn. Vì thế, không ít trường hợp người xem dính bẫy của kẻ săn mồi, mất tiền nhưng thứ họ nhận được là sự kỳ kèo trì hoãn, dòng tin nhắn không có phản hồi, thậm chí là cú block thẳng thừng của Tarot reader lạ mặt trên không gian mạng. Do số tiền mất không nhiều, các nạn nhân chỉ biết ngậm đắng nuốt cay, đăng bài bóc phốt trên nhóm “Tarot Drama In Your Area” hay “Tarot Phốt - Thị Phi” với hơn 2.000 thành viên trên Facebook. Theo các chuyên gia tâm lý, chiêu trò giá rẻ của dịch vụ bói bài Tarot trên mạng có sức hút như một thanh nam châm, kích thích sự tò mò sẵn có của khách hàng, khiến họ sập bẫy lừa đảo.
Tiền mất tật mang từ lời phán của Tarot reader
Lý giải sức hút của Tarot đối với giới trẻ, Thạc sĩ tâm lý Võ Hồng Tâm chia sẻ: “Thế hệ gen Z ngày nay gặp nhiều tổn thương tâm lý nhưng lại không thừa nhận. Thay vì đến gặp chuyên gia với chi phí trị liệu đắt đỏ và cần sự can đảm đối diện, đa phần các bạn tìm đến Tarot vì quá yếu đuối, không tin vào khả năng tự giải quyết vấn đề của bản thân. Hơn nữa, ăn sâu trong tiềm thức con người là mong muốn biết trước, kiểm soát tương lai, trong khi đi tư vấn tâm lý không biết được điều đó. Chính vì chi phí rẻ, không tốn nhiều thời gian, không cần sự can đảm và thỏa mãn tính kiểm soát tương lai, các bạn trẻ chọn xem Tarot và không muốn giải quyết gốc rễ vấn đề”.
Tarot có mối liên hệ chặt chẽ giữa tâm lý và tâm linh, kích thích sự tò mò, mê đắm. Có nhiều thứ ở Tarot không thể giải thích được, cho nên những lá bài trở nên huyền bí giống tâm linh. Người có vấn đề tâm lý thì mới tìm đến Tarot và người tìm đến Tarot đang không có vấn đề sẽ trở nên có vấn đề vì vài lời nói của Tarot reader. Theo lời khuyên của chuyên gia, khi gặp bất cứ vấn đề gì, người trẻ cần có kiến thức và kỹ năng mềm để mạnh mẽ đối diện trước những hoài nghi, thách thức. Nếu gặp khủng hoảng tinh thần, hãy tìm chuyên gia tâm lý, đừng tin vào Tarot, nếu coi Tarot vì tò mò thì hãy xem trong tâm thế nghi ngờ và đặt vấn đề.
Thấy nhu cầu thị trường cao, nhiều bạn trẻ sẵn sàng chi từ 300.000 đồng đến 10 triệu đồng cho các khóa học cơ bản hoặc chuyên sâu để trở thành Tarot reader. Chỉ cần lên Google gõ “khóa học Tarot” là cho ra khoảng 189.000 kết quả tìm kiếm. Có không ít Tarot reader tự nghiên cứu qua sách vở, mày mò học trên mạng rồi biến Tarot là một công cụ tiếp cận những người đang yếu đuối về mặt tinh thần để kiếm tiền. Chủ kênh Tarot Nhà Zin đăng đàn chia sẻ: “Đợt trước, có một khách xem bài bên nhà tôi, lớ ngớ hỏi về Tarot, vài hôm sau bạn đó livestream xem bài trên TikTok, còn Facebook thì cập nhật giới thiệu là Tarot reader có kinh nghiệm 2 năm. Có vẻ khách dễ bị dắt mũi thật”.
Hiện nay có nhiều khóa học dạy về Tarot nhưng có sự khác biệt giữa người đi học và người có sẵn trực giác xem. Nếu chỉ hiểu sơ sơ về Tarot rồi đi phán về cuộc đời người khác thì điều này sẽ ảnh hưởng đến tâm lý người xem, khiến họ tin mù quáng và có những quyết định thiếu tỉnh táo.
Nhiều người trẻ ngày nay trở thành con nghiện Tarot khi phụ thuộc hoàn toàn vào những lá bài, làm bào mòn khả năng tư duy và sự quyết đoán. Với người tin Tarot mù quáng, hệ lụy dễ nhìn thấy nhất là sự biến đổi cảm xúc từ vui sang buồn, hy vọng sang thất vọng. Từ đó, họ có góc nhìn lệch lạc, đưa ra quyết định sai lầm và đỉnh cao của sự khủng hoảng tâm lý chính là việc tìm đến cái chết. Câu chuyện của TikToker Linh Mần Video thu hút 1,2 triệu lượt xem với dòng trạng thái đầy phẫn uất: “Bạn gái tôi quyết định chia tay sau khi xem Tarot. Người đọc Tarot nói rằng chúng tôi trước sau gì cũng chia tay do có “người thứ ba” xen vào. Thật sự, tôi thấy đúng và chia tay liền vì người thứ ba không ai khác chính là người đọc Tarot đó”.
Lợi dụng tâm lý bất ổn của khách hàng, nhiều Tarot reader kiếm ăn từ việc bán vòng tay may mắn, đồ phong thủy với lời dụ dỗ “mua để giải hạn”. Vụ việc chị N.H. (sinh năm 1996, ở Bình Định) suýt bị lừa 2,2 tỷ đồng năm 2022 là lời cảnh tỉnh cho các bạn trẻ. Từ các lá bài Tarot, nhóm của Nguyễn Hoàng Minh (sinh năm 1990, ngụ TP Hồ Chí Minh) phán rằng muốn giải hết hạn thì chị H. cần phải thỉnh một bức tranh vẽ tay hình Phật với giá 2,2 tỷ đồng. Nhẹ dạ cả tin, chị H. chuyển tiền cho Minh. Ngay sau đó, Công an TP Quy Nhơn đã bắt khẩn cấp đối tượng này để điều tra về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Bên cạnh đó, không ít trường hợp tán gia bại sản chỉ vì nghe Tarot reader phán có lộc đầu tư làm ăn. Theo bà Tâm, “tìm đến Tarot để biết đúng sai, để đưa ra các quyết định là người xem đang phó thác cuộc đời mình cho Tarot reader và không có trách nhiệm với bản thân. Đúng sai trong Tarot là biểu hiện của sự mê tín, không có cơ sở khoa học”.
Việc tìm đến Tarot để trả lời đúng sai về những hoài nghi và hỗ trợ giải quyết vấn đề giống như việc đi chữa bệnh mà gặp phải bác sĩ rởm. Không sai khi coi Tarot là món “điểm tâm tinh thần”, nhưng người xem cần tỉnh táo trước các chiêu trò lôi kéo vào con đường mê tín dị đoan, đừng để lời nói của bất kỳ Tarot reader nào ảnh hưởng đến quyết định của cuộc đời.