Nguy hại từ thú chơi xe “cào cào mini” tự chế
Thời gian gần đây, những chiếc xe “cào cào mini” đã trở thành một món đồ chơi phổ biến trên thị trường, được rao bán công khai và thu hút sự chú ý của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ và phụ huynh. Tuy nhiên, sự phát triển không kiểm soát của loại xe này đã dẫn đến những lo ngại về an toàn giao thông và vấn đề pháp lý.
Tràn lan hội nhóm mua bán, độ, chế xe “cào cào”
Sau nhiều năm “im hơi lặng tiếng”, hiện nay, trào lưu chơi xe mô tô mini hay còn gọi là xe “cào cào mini”, “xe ruồi”... lại có dấu hiệu nở rộ trở lại. Bằng chứng là dù ở nông thôn hay thành thị, người dân đã bắt đầu bắt gặp hình ảnh trẻ em “cưỡi” những chiếc xe ruồi tự do tham gia giao thông đường phố.
Loại xe này có hình dáng khá giống mô tô, nhưng kích cỡ nhỏ hơn, dài chưa tới 1m, chỉ nặng 25-30 kg. Xe sử dụng động cơ 2 thì của máy cắt cỏ, dưới 50 phân khối; bình xăng có dung tích 1,4 lít; phần lớn xe không có còi, không đề và sử dụng nhiên liệu là xăng thơm (xăng pha nhớt). Tuy nhỏ gọn như một chiếc xe đồ chơi, song tốc độ của loại xe này vẫn có thể lên tới 60 km/giờ như các loại xe máy bình thường, thậm chí nếu được độ lại có thể đạt tốc độ 100 km/giờ.
Điều đáng nói loại xe này được bán tràn lan trên chợ mạng. Chỉ cần nhập cụm từ khóa “mua bán xe cào cào mini” trên mạng xã hội sẽ cho ra một loạt các hội nhóm mua bán, thanh lý, sửa chữa, độ, chế xe “cào cào mini”, xe ruồi. Giá bán tùy vào nguồn gốc xuất xứ. Những loại xe có xuất xứ từ Trung Quốc giá từ 3-5 triệu đồng/xe mới, hơn triệu một chiếc xe cũ thanh lý. Còn những loại cao cấp hơn, được quảng cáo “xách tay” từ châu Âu có giá khoảng 1.000-2.000 USD/chiếc.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, đa phần các loại xe này đều không rõ nguồn gốc xuất xứ, được người bán nhập nguyên chiếc hoặc nhập phụ tùng từ Trung Quốc về lắp ráp, nhưng có nơi lại quảng cáo như hàng nhập nguyên bản từ châu Âu về để rao bán với giá “trên trời”.
Tài khoản V.N rao bán: “Em còn 2 con mô tô mini xuất châu Âu. Giả lập âm thanh kiểu xe Harley Davidson có phun khói. Cho bé trai hay gái chạy đều được ạ. Bên em thanh lý 2,5 tr/chiếc chưa gồm ship. Ship cod toàn quốc, nhận hàng thanh toán. Ngoài ra, em có sẵn hàng 50 cc tem 69 bản châu Âu giật nổ sỉ lẻ ship toàn quốc. Quan tâm inbox hoặc liên hệ Zalo...”.
Phóng viên liên hệ với một người bán hỏi mua xe “cào cào mini” cho con chơi, người này cho biết: “Nếu bé còn ít tuổi (5-7 tuổi) thì nên chọn các loại mô tô hình dáng thể thao. Nếu bé lớn hơn thì nên mua xe “cào cào mini”. Chị có thể chọn mẫu sẵn của cửa hàng chúng em, còn nếu thích kiểu nào, bọn em cũng có thể lắp ráp, thử máy rồi mới giao hàng, yên tâm là có bảo hành”.
Về nguồn gốc, xuất xứ của xe, người này khẳng định, xe được nhập từ Trung Quốc dưới dạng đồ chơi cho trẻ em. Khi phóng viên thắc mắc về độ an toàn của xe với các bé còn nhỏ tuổi, vì các xe này có thể đạt tốc độ lên đến 50-60 km/giờ thì người bán quả quyết là an toàn và dễ dàng sử dụng. Theo người này, xe mô tô mini sử dụng nhiên liệu là xăng pha nhớt. Tốc độ tối đa của xe là 50 km/giờ. Tuy nhiên, do xe thiết kế cho các bé nên tay ga sẽ nặng hơn. Khi hoạt động, xe sẽ di chuyển từ từ, có đà rồi mới tăng tốc độ. Điều này sẽ an toàn với các bé. Đồng thời, khẳng định: “Ở nước ngoài và các khu vui chơi ngoài trời, loại xe này được sử dụng khá nhiều, an toàn tuyệt đối, chị cứ yên tâm”.
Nhưng, khi phóng viên hỏi về việc xe có phân khối lên đến 50 cc để cho trẻ em sử dụng ngoài đường phố có bị CSGT xử phạt hay không thì người bán cho biết: “Chỉ chạy ngoài đường lớn mới sợ, còn khu vui chơi, hay loanh quanh đường làng ngõ xóm thì chả sợ gì”.
Trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada..., các loại xe “cào cào mini”, phụ tùng để độ, chế cũng được bán tràn lan. Một gian hàng trên Lazada quảng cáo một mẫu xe “cào cào mini” với lời có cánh: “Mẫu cào cào 50 cc bản 2020 với vẻ ngoài được thiết kế bắt mắt, những đường nét cá tính, mạnh mẽ nhưng cũng khá kiêu kỳ với phần đầu trên cao xe được vuốt thon về phía trước khá sắc nét như những chiếc xe phân khối lớn. Thiết kế bánh lớn hầm hố, gầm xe cao tạo nét mạnh mẽ cho xe. Bên cạnh đó, xe còn được thiết kế 2 phuộc nhún cực khỏe. Sử dụng động cơ 2 thì 50 cc”. Đồng thời, người bán khẳng định mô tô mini thuộc xe đồ chơi chạy bằng xăng nên không cần phải giấy tờ, chạy xăng pha nhớt, tốc độ tối đa 50 km/giờ. Cam kết giá tốt - hàng chất, bảo hành 12 tháng trên toàn quốc.
Không chỉ xe mô tô mini, xe cào cào được rao bán mà các loại phụ tùng để lắp ráp, độ, chế cũng được rao bán công khai. “Nhằm phục vụ nhu cầu chơi xe của anh em cả nước, em sẵn phụ kiện để anh em thay thế cho các xế yêu của mình. Các bác cần cứ nhắn tin em chăm sóc nhiệt tình nhá. Thanks các bác ạ”, tài khoản H.K quảng cáo. Người này cũng không quên giới thiệu các phụ kiện được cho là còn zin, giá cả phải chăng của shop mình.
Cảnh báo mối nguy hại từ xe “cào cào mini”
Mới đây, Phòng CSGT Công an TP Hồ Chí Minh đưa ra cảnh báo về loại xe “cào cào mini” này. Theo đại diện Phòng CSGT, gần đây, trên thị trường xuất hiện loại xe (2 bánh) gọi là xe “cào cào” với kích thước nhỏ hơn xe máy thông thường nhưng có tốc độ tương đương.
Những chiếc xe này hầu hết là xe không rõ nguồn gốc, xuất xứ được nhập lậu hoặc tự lắp ráp, độ chế từ các linh kiện, phụ tùng không nhãn mác. Với hình dáng khác lạ, kích thước nhỏ gọn nhưng đạt tốc độ cao, những chiếc xe này đang được người đam mê tốc độ tìm mua.
Theo Phòng CSGT, có một số phụ huynh để cho con, em mình ở lứa tuổi học sinh điều khiển, tham gia giao thông trên đường mà không nhận ra mối nguy hiểm đang rình rập từ việc sử dụng những chiếc xe này.
Xe mô tô, xe máy là phương tiện giao thông vận tải cơ giới, được xem là nguồn nguy hiểm cao độ. Các phương tiện này phải được sản xuất, lắp ráp đúng quy chuẩn và thông qua kiểm tra chất lượng, an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường trước khi được xuất xưởng. Đây là một quá trình nghiêm ngặt nhằm đảm bảo tính an toàn cho người tham gia giao thông trong quá trình sử dụng phương tiện lưu thông trên đường.
Trong khi đó, những chiếc xe “cào cào mini” được nhập lậu hoặc tự lắp ráp, độ, chế tại các lò độ thường được chắp nối từ các phụ tùng, linh kiện trôi nổi, không đảm bảo an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, tiềm ẩn nhiều rủi ro xảy ra hư hỏng, sự cố bất ngờ trong quá trình sử dụng, gây ô nhiễm môi trường, nguy hiểm cho người tham gia giao thông.
Trước đó, ngày 16/10, Công an huyện Hóc Môn phối hợp Đội CSGT - trật tự kiểm tra một cơ sở độ xe “cào cào mini” trên đường Đông Thạnh 3. Tại đây, lực lượng chức năng thu giữ 8 xe “cào cào mini”, nhiều máy móc, nhiều phụ tùng không rõ nguồn gốc xuất xứ. Trong đó có 1 xe đang trong quá trình lắp ráp, 7 xe thành phẩm chờ bán ra thị trường.
Bên cạnh đó, những chiếc xe “cào cào” có kích thước nhỏ, thấp hơn các xe mô tô thông thường nên dễ rơi vào vị trí điểm mù của các loại xe ô tô. Những chiếc xe này cũng thường được độ, chế pô nổ, gây ồn ào.
Với kích thước nhỏ gọn, tốc độ cao và khả năng di chuyển linh hoạt, không phủ nhận xe “cào cào mini” đang trở thành một món hàng “hot” trên các nền tảng mạng xã hội và trong các nhóm hội độ, chế xe. Thậm chí, nhiều dân chơi còn không hài lòng với tốc độ hay công suất nguyên bản của xe nên đã tham gia việc độ, chế và cải tiến động cơ bằng cách nâng cấp, thay đổi kết cấu xe, giúp chúng trở nên mạnh mẽ hơn và có thể đạt được vận tốc cao đáng kinh ngạc, chỉ để thỏa mãn đam mê tốc độ của mình.
Việc làm này nếu không được thực hiện bởi những người có chuyên môn sẽ làm thiết kế của chúng không đảm bảo an toàn như các phương tiện giao thông thông thường, có thể dẫn đến sự mất ổn định của xe, tăng khả năng hỏng hóc đột ngột trong khi lái. Các vấn đề như đứt phanh, gãy khung xe hay cháy động cơ đều có thể xảy ra. Khi chạy trên đường phố hoặc địa hình không phù hợp, nguy cơ tai nạn, va chạm là rất lớn. Đặc biệt, khi trẻ em hoặc người không có kinh nghiệm lái thử rất dễ gặp tai nạn.
Hiện nay, việc rao bán, thanh lý, độ chế và sử dụng xe “cào cào mini” một cách công khai là hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ. Theo quy định hiện hành, các phương tiện tự chế không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn không được phép lưu thông trên đường. Xe “cào cào mini” thường thiếu các thiết bị an toàn như đèn pha, gương chiếu hậu, còi và biển số. Điều này làm giảm khả năng phát hiện và tránh né tai nạn trong điều kiện thiếu sáng hoặc giao thông đông đúc. Nếu xảy ra tai nạn, người điều khiển và người xung quanh có nguy cơ bị thương nghiêm trọng do thiếu các biện pháp bảo vệ cơ bản.
Các trường hợp tai nạn do xe “cào cào mini” gây ra không hiếm gặp và những tai nạn này có thể để lại hậu quả nghiêm trọng cho cả người lái và người tham gia giao thông khác. Hơn nữa, những chiếc xe này thường không được đăng ký và không có bảo hiểm, khiến việc điều tra và xử lý các vụ tai nạn trở nên khó khăn hơn. Việc để trẻ em sử dụng các loại xe này mà không có sự giám sát chặt chẽ từ người lớn làm tăng thêm nguy cơ tai nạn, gây nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe.
Sự hấp dẫn của xe “cào cào mini” đối với trẻ nhỏ và giới trẻ là điều không thể phủ nhận, nhưng việc sử dụng chúng cần phải được thực hiện trong khuôn khổ luật pháp và có sự giám sát chặt chẽ. Phụ huynh cần nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm tiềm ẩn của loại xe này và tránh việc mua bán hay cho phép con em mình điều khiển phương tiện trên đường phố mà không đảm bảo an toàn.
Việc các cơ quan chức năng siết chặt quản lý và tuyên truyền, kết hợp với ý thức tự giác từ cộng đồng, sẽ là giải pháp thiết yếu để ngăn chặn tình trạng này, giảm thiểu rủi ro tai nạn và bảo vệ sự an toàn cho mọi người.
Đại diện Phòng CSGT Công an TP Hồ Chí Minh cho biết, theo quy định, việc chạy xe máy không có giấy đăng ký xe bị xử phạt từ 800.000 - 1 triệu đồng. Nếu không chứng minh được nguồn gốc, xuất xứ của xe (không có giấy tờ...) thì bị tịch thu xe. Đối với xe máy không gắn biển số (loại xe có quy định phải gắn biển số) bị xử phạt từ 800.000 - 1 triệu đồng.
Hành vi chạy xe máy “loại xe sản xuất, lắp ráp trái quy định” còn bị xử phạt từ 2-3 triệu đồng. Ngoài ra, còn bị tịch thu xe và tước giấy phép lái xe từ 1-3 tháng. Người dưới 14 tuổi chạy xe máy không phải là đối tượng bị xử phạt nhưng người giao xe (chủ xe) sẽ bị xử phạt do giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển.
Do đó, việc điều khiển loại xe sản xuất, lắp ráp trái quy định tham gia giao thông cũng là hành vi vi phạm pháp luật. Việc không đảm bảo an toàn kỹ thuật, không theo quy chuẩn sẽ tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho chính bản thân người điều khiển và người khác khi tham gia giao thông.