Elon Musk, người đặt dấu mốc cho nền hàng không vũ trụ Mỹ và thế giới

Với chuyến đi lịch sử của Dragon ngày 22/5 vừa qua, SpaceX của Musk  đã trở thành công ty tư nhân đầu tiên đưa tàu vào vũ trụ và trở lại trái đất thành công, sứ mệnh mà trước đó chỉ có 3 quốc gia là Mỹ, Nga và Trung Quốc làm được. Nhưng Musk chưa dừng lại. Giờ đây, Musk đang đi đầu trong cuộc chạy đua vào không gian với mục tiêu cuối cùng là đưa con người lên sao Hỏa.

Giấc mơ thám hiểm không gian

Sau khi bán PayPal cho ebay năm 2002 với mức giá 1,5 tỉ USD, Musk bỗng trăn trở với câu hỏi về việc xây dựng một trạm không gian trên sao Hỏa. Ông vạch ra một kế hoạch kinh doanh với mục tiêu đưa những robot nghiên cứu giá rẻ tới thăm dò vũ trụ, đặc biệt là sao Hỏa để chinh phục những bí mật về hành tinh đỏ. Tuy nhiên, sự tự tin của ông gần như bị dập tắt khi những con số đầu tiên về chi phí được hé lộ. Riêng tại Mỹ chỉ có Boeing và Lockheed mới có khả năng chế tạo tên lửa đủ lớn cho các chuyến thăm dò vũ trụ, với nguồn kinh phí khổng lồ. Musk tỏ ra lưỡng lự trước việc chi trả một con số khổng lồ cho một chiếc tên lửa hạng trung từ 60 tới 70 triệu USD, chưa kể chi phí cho khu vực phóng tên lửa và kiểm soát về sau.

Đối mặt với tình hình ấy, đa số doanh nhân dù có cả tỉ đô trong ngân hàng cũng không dám làm liều. Nhưng Musk đã chứng minh rằng ông là một doanh nhân dám làm, dám chịu. Ông tập hợp một nhóm những nhân viên dày dạn kinh nghiệm trong các chuyến phóng tên lửa, điều khiển hoạt động và chế tạo robot với hi vọng không bỏ lỡ những cơ hội quý giá nhất. Ông điều tra tất cả thông tin, chia sẻ tham vọng xây dựng một con tàu vũ trụ giá rẻ để nghiên cứu vũ trụ. Người ta nói Musk đang loay hoay với một mớ giấy lộn các thông tin trái chiều và cơ hội thành công rất mong manh.

Cho tới tháng 6/2002, Musk bắt đầu đưa Công ty SpaceX vào hoạt động khi cảm thấy "đủ chín" và nhận được sự cố vấn từ nhiều chuyên gia, bạn bè. SpaceX chuyên cung cấp các chuyến bay không người điều khiển, sau đó lên kế hoạch về những chuyến bay có người. Musk ước muốn, làm sao để sự sống có thể nảy nở trên các hành tinh khác.

Elon Musk, với giấc mộng thám hiểm không gian, đã đánh dấu một bước tiến nhảy vọt của ngành vũ trụ tư nhân ở nước Mỹ và thế giới với Công ty du hành SpaceX.

Để hiện thực hóa tham vọng ấy, Musk gia tăng hợp tác với các nhà khoa học và kỹ thuật viên trong ngành hàng không vũ trụ Mỹ. Ông nhanh chóng lôi kéo nhân tài từ các đối thủ như Boeing bằng những khoản lương và cơ hội thăng tiến cực kỳ hấp dẫn. Thực ra Musk gặp rất nhiều khó khăn trong việc thu hút vốn cho các dự án và hầu như phải tự lực cánh sinh.

Giai đoạn đầu, Musk chỉ đầu tư vỏn vẹn 100 triệu USD cho SpaceX và buộc phải chia sẻ vốn cho Tesla Motors cùng các dự án nhiên liệu sạch. Chỉ 4 năm sau, SpaceX đứng trước nguy cơ phá sản khi 3 lần phóng thử nghiệm tên lửa Falcon đều thất bại. Ông vùi mình 6 tiếng vào game để trấn tĩnh mỗi ngày. Elon Musk trở nên khánh kiệt, ly dị người vợ đầu ông cưới năm 2000, Justine Musk, và phải vay mượn bạn bè để trả nợ, nuôi năm người con.

Nhưng may mắn đã mỉm cười với Musk khi lần phóng Falcon4 đã thành công. NASA bắt đầu đặt hàng SpaceX từ cuối năm 2008. Số phận đã mỉm cười với Musk. Ông hi vọng sẽ cùng SpaceX đưa các vệ tinh vào vũ trụ với 6 triệu USD, chỉ bằng 50% chi phí thông thường. Hiện tại, ba đối tác lớn nhất của Musk là Bộ Quốc phòng Mỹ, Chính phủ Malaysia và Thụy Điển. Ông đã trình bày về khả năng thành công của các chuyến bay thương mại đưa người vào không gian trước quốc hội, được cấp phép thành lập Tập đoàn Musk chuyên về khám phá vũ trụ và phát triển năng lượng sạch.

Khởi đầu một nền vũ trụ mới của nước Mỹ và thế giới

Ít ai biết Musk và cộng sự thiết kế hai loại tên lửa Falcon chính là lấy cảm hứng từ bộ phim "Chiến tranh giữa các vì sao". Thành công bước đầu của Musk là chiếc tên lửa Falcon1 chạy động cơ của những năm 60 với duy nhất một buồng phun nhiên liệu, khác với tên lửa của NASA được sản xuất với nhiều buồng phun đa kích cỡ.  Falcon 1 là tên lửa phóng có sức cạnh tranh cao được phát triển trong lĩnh vực tư nhân. Các đối thủ cạnh tranh khác, dẫu rằng chúng được các tập đoàn tư nhân khai thác như Arianespace, Boeing hoặc Lockheed-Martin nhưng đều được duy trì bởi các cơ quan của chính phủ dựa trên ngân sách công. Musk tiết kiệm tới 25.000 USD khi chi trả cho một chiếc máy kinh vĩ trên eBay thay vì mua mới hoàn toàn.

Musk cho đặt một trạm quan sát thiên văn chuyên nghiên cứu về sao Hỏa và một không gian mô phỏng bề mặt hành tinh Đỏ giúp khách tham quan trải nghiệm cuộc sống ngoài vũ trụ tại phía nam bang Utah. "Tôi nghĩ sứ mệnh khám phá vũ trụ là vô cùng quan trọng. Chúng ta sẽ có cơ hội kéo dài sự sống nếu tìm ra một hành tinh mới giống trái đất".

"Một chiếc Ferrari tuy đắt nhưng lại không đáng tin dùng. Nhưng tôi dám cược rằng một chiếc Honda Civic giá mềm sẽ tốt hơn khi hệ thống pit-tông hoạt động vô tư và mạnh mẽ. Mọi người cần một chiếc xe rẻ mà hữu ích, và nguyên lý tương tự cũng được áp dụng cho ngành công nghiệp vũ trụ" Theo Elon Musk.

Tên lửa Falcon 9 đưa Dragon lên vũ trụ thành công ngày 22/5/2012.

Thời báo tài chính FT cuối tháng 5 vừa qua đưa tin Elon Musk đã phóng thành công tên lửa Falcon, đưa tàu vũ trụ tư nhân Dragon vào quỹ đạo trái đất.  Dragon đã kết nối với trạm vũ trụ quốc tế - ISS - để tiếp tế lương thực, quần áo và các nhu yếu phẩm khác cho các phi hành gia. Đây hứa hẹn sẽ là thành công đầu tiên của ngành vũ trụ tư nhân, đem về cho Musk hợp đồng béo bở 1,6 tỉ USD với NASA. Theo đó, Musk sẽ chịu trách nhiệm tiến hành thêm 12 chuyến tiếp tế lương thực vào vũ trụ bằng các tên lửa của SpaceX. Nếu các chuyến bay tiếp tế không người lái lên ISS thành công, SpaceX hi vọng có thể đưa các phi hành gia lên ISS năm 2015. Thành công này khiến Musk càng thêm phấn chấn, báo hiệu một kỷ nguyên mới nghiên cứu vũ trụ mà vai trò của các tập đoàn tư nhân đã lấn át hoàn toàn vị thế của chính phủ.

Với chuyến đi lịch sử của Dragon, SpaceX đã trở thành công ty tư nhân đầu tiên đưa tàu vào vũ trụ và trở lại trái đất thành công, sứ mệnh mà trước đó chỉ có 3 quốc gia là Mỹ, Nga và Trung Quốc làm được. Sự kiện này cho thấy khả năng sáng tạo không ngừng của người Mỹ trong việc thiết kế và đưa vào vận hành một thế hệ mới các phương tiện có khả năng vận chuyển hàng hóa đến ISS thay thế thế hệ tàu con thoi. Do vậy, tàu vũ trụ Dragon được các chuyên gia kỳ vọng sẽ giúp Mỹ tái thiết lập các sứ mệnh vận chuyển hàng hóa thường xuyên lên trạm ISS, sau khi NASA chấm dứt chương trình tàu con thoi vào năm ngoái.

Trên đà thắng lợi, SpaceX tiếp tục công bố một trong những tên lửa đẩy mạnh nhất trên thế giới - Falcon Heavy. Tên lửa Falcon Heavy có thể vận chuyển đến 53 tấn hàng hóa lên quỹ đạo, nhiều hơn tải trọng tối đa của một chiếc Boeing 737-200 với 136 hành khách, hành lý và nhiên liệu. SpaceX cũng cho biết chi phí chế tạo Falcon Heavy chỉ bằng 1/3 đồng thời lập kỉ lục về tính kinh tế với giá xấp xỉ 1.000 USD cho mỗi 0,45 kg vận chuyển lên quỹ đạo.

Elon Musk đã cho cả thế giới thấy rằng, một tỷ phú kiên định có thể bắt đầu phát triển một công ty hàng không vũ trụ với con số 0, nhưng 10 năm sau, lại gây ra chấn động với chính phủ bằng một chiến thắng đáng tự hào.

Tiến chậm nhưng đánh nhanh

Elon Musk có vẻ khá kín tiếng trước truyền thông. Mọi nguồn tin về Musk đều khẳng định người đàn ông này sống vô cùng quy tắc, tỉ mỉ. Những thông tin về đời riêng ít ỏi chỉ hé lộ cuộc hôn nhân đầu với nhà văn Canada  tan vỡ năm 2008 ngay những ngày ông đứng bên bờ vực phá sản và cuộc hôn nhân này để lại cho ông 5 người con. Musk hiện sống tại Bel-Air, California một mình vì đầu năm nay, ông vừa tuyên bố ly dị với người vợ thứ 2, diễn viên người Anh Talulah Riley sau 4 năm chung sống.

Dè dặt về đời tư nhưng Musk khá cởi mở và minh bạch trong công việc.

Musk từng chia sẻ bí quyết thành công của ông bằng khẩu hiệu: "Tiến chậm nhưng đánh nhanh". Musk cho rằng không cần thiết phải phát triển quá nhanh nếu thiếu một nền tảng vững chắc. Những tiêu chí tuyển chọn nhân viên của ông hết sức khắt khe, rằng chỉ tuyển những ai thực sự cần và được việc. Hàng chục kế hoạch lớn nhỏ do đích thân Musk xem xét và quyết định, rồi chính ông đưa ra hướng thực hiện an toàn nhất. Còn nhớ khi chưa bán PayPal, Musk khiến nhân viên khiếp sợ khi nhanh chóng sa thải họ chỉ vì những lỗi "vặt". Ông cho rằng điều này rất cần thiết, dù có vẻ bạo lực và gia trưởng. "Đánh nhanh vừa có nghĩa là tôi sẽ thanh lọc dần bộ máy tổ chức vừa thể hiện tiêu chí hướng tới sự hoàn thiện cho công ty", Musk tiết lộ. "Sẽ là những lỗi sai nghiêm trọng khi chúng ta cứ cố sửa sai, trong khi kỳ thực lại khiến mọi việc rối tung và đi sai hướng".

Một trong những ưu tiên hàng đầu mà Musk hướng tới là chất lượng sản phẩm.  Elon Musk "điên cuồng" cải thiện chất lượng sản phẩm, với hi vọng dư luận cũng sẽ "điên cuồng" mua hàng của công ty.

Tất nhiên, "tiến chậm nhưng đánh nhanh" đôi lúc lại tạo nên những rào cản bất ngờ. Cơn ác mộng với Musk là khi ông không thể tìm được nhân tài giúp sức, hay thất bại đàm phán cho vị trí phóng tên lửa. Tiêu chí tuyển dụng quá khắt khe, đặc biệt với SpaceX, đã khiến nhiều dự án chậm tiến độ, thậm chí phải trì hoãn hoặc hủy bỏ hoàn toàn. Musk có phong cách quản lý rất độc đáo. Nhiều nhân viên nhận xét khả năng bình ổn và sắp xếp hoạt động cho các công ty của ông rất tuyệt, chưa từng có tiền lệ nào hỗn loạn vì kiện cáo, ngay cả khi các công ty con sáp nhập. Ông tiếp tục điều hành Tesla Motors, SpaceX, tạo nên những cơn địa chấn trên thương trường và được dư luận kính trọng.

Ngày 29/62011, Musk vinh dự nhận giải thưởng Hienlen cùng khoản tiền 250.000 USD vì những cống hiến đặc biệt cho ngành khoa học khám phá vũ trụ. Elon Musk cho thấy, tương lai của ngành hàng không vũ trụ đang dần thuộc về những ông chủ có quyền lực và tham vọng lớn. Tầm nhìn bao quát của ông khiến dư luận kinh ngạc với những bản đề án công phu chế tạo các phi thuyền vũ trụ và các tàu sân bay thương hiệu Elon Musk. Ông muốn đưa "những chiến binh sắt" thống trị không gian chỉ sau 20 năm nữa, đồng thời phát triển thế hệ đầu tiên các robot nghiên cứu hoàn toàn mới.

Ông khẳng định: "Tương lai loài người đi ra ngoài kia thám hiểm các vì sao là một tương lai hết sức hấp dẫn, và đầy cảm hứng. Và chúng tôi đang cố gắng biến điều này thành hiện thực"