Sự tiếp nối của gia đình Duterte trên chính trường Philippines

Bà Sara Duterte-Carpio năm nay 44 tuổi, tham gia tranh cử chức Phó Tổng thống Philippines đứng chung liên danh với ông Ferdinand Marcos Jr., người ứng cử chức tổng thống trong cuộc bầu cử ngày 9-5 vừa qua. Sự kết hợp đặc biệt giữa hai người đã gây chú ý trong giới quan sát bởi yếu tố chính trị cực kỳ quan trọng là cha bà, ông Duterte là đương kim tổng thống, với tỉ lệ ủng hộ trong cử tri còn khá cao.

Dù ông Duterte không chính thức tuyên bố ủng hộ bên nào trong cuộc đua nhưng việc bà Sara tranh cử chung liên danh với ông Marcos Jr. đã tạo nên một sự kết hợp có sức mạnh ghê gớm giữa hai gia đình chính trị hùng mạnh nhất nước. Gia đình Marcos có căn cứ ủng hộ truyền thống ở phương Bắc, trong khi gia đình Duterte nắm giữ Mindanao ở miền Nam và một phần Visayas ở miền Trung.

Ngày 30-6 tới, ông Marcos Jr. sẽ chính thức tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Philippines. Ông Marcos Jr. cũng có mặt trong lễ tuyên thệ nhậm chức của bà Sara Duterte càng làm gia tăng thêm ý nghĩa của sức mạnh kết hợp giữa hai gia đình quyền lực nhất Philippines.

Cả hai người, ông Marcos Jr. và bà Sara đều ghi được những chiến thắng áp đảo, với tỉ lệ phiếu bầu vượt trội các đối thủ chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ, tạo nên một liên minh quan trọng. Thông điệp đoàn kết của hai người cũng được nhiều đồng minh áp dụng chung và đã giành được ghế trong cơ quan lập pháp và các vị trí chính quyền địa phương. Nhiều người cho rằng chiến thắng của bà Sara phần lớn là nhờ vào tầm ảnh hưởng, uy tín còn khá mạnh của ông Duterte.

Giống như cha mình, bà Sara được đào tạo để trở thành luật sư trước khi bước vào chính trường vào năm 2007, khi đó bà được bầu làm phó thị trưởng của cha mình ở thành phố Davao, cách thủ đô Manila 1.000 km. Ban đầu bà muốn trở thành một bác sĩ nhưng sau đó lại đổi ý và theo đuổi sự nghiệp chính trị của mình. Năm 2010, bà kế vị cha mình để trở thành nữ thị trưởng đầu tiên của thành phố Davao. “Nếu tất cả chúng ta dành một chút thời gian để lắng nghe lời kêu gọi phục vụ và quyết định đáp lại lời kêu gọi đó, tôi tin rằng đất nước sẽ hướng tới một tương lai của hy vọng, an ninh, hùng mạnh, ổn định và tiến bộ”, bà Sara Duterte-Carpio nói.

Bước đà đó giúp bà dần tiến vào bộ máy chính phủ. Bà được cho là một người có cá tính mạnh khi xuất hiện với hình ảnh lái xe mô tô phân khối lớn. Ngoài ra, bà cũng đóng vai trò như một Đệ nhất phu nhân Philippines, sau vụ hủy hôn của ông Duterte.

Năm ngoái, có nhiều tin đồn cho rằng bà sẽ ứng cử chức tổng thống để kế vị và tiếp nối di sản của cha mình, vì theo Hiến pháp Philippines, một tổng thống chỉ được nắm quyền duy nhất một nhiệm kỳ kéo dài 6 năm và không thể tái ứng cử. Rồi những lời đồn đoán lại dấy lên dữ dội sau khi bà đột ngột rút khỏi cuộc tranh cử Thị trưởng Davao, từ bỏ đảng Khu vực và gia nhập đảng Dân chủ Hồi giáo Cơ đốc giáo-Lakas. Đây là đảng chính trị quốc gia của cựu Tổng thống Gloria Arroyo - một đồng minh thân cận của bà.

Bất chấp việc đã đưa ra nhiều thông điệp trái chiều về việc tranh cử, bà vẫn dẫn đầu các cuộc thăm dò dư luận và được đánh giá là người có triển vọng cao nhất cho vị trí cao nhất của đất nước. Nhiều người tỏ ra ủng hộ bà vào thời điểm đó, vì họ tin chắc bà sẽ kế nhiệm vị trí của bố mình sau cuộc bầu cử năm 2022. Tuy nhiên, nhiều người đã tỏ ra thất vọng sau khi bà tuyên bố chỉ tranh cử phó tổng thống và quyết định này được đưa ra sau rất nhiều do dự.

Thông báo tranh cử phó tổng thống của bà được đưa ra trong bối cảnh ông Duterte quyết định không tranh cử và từ giã chính trường. Nói về điều này, bà Sara từng tiết lộ với truyền thông rằng bà và ông Duterte đã giao kèo rằng họ sẽ không cùng tranh cử vào cùng một vị trí trong bộ máy nhà nước.

Theo CNN, giống như cha mình, bà Sara cũng là một chính trị gia cực kỳ nổi tiếng. Tuy nhiên, các phát ngôn và hành động của bà được đánh giá là mềm mỏng hơn so với ông Duterte. Trong khi ông Duterte vấp phải nhiều chỉ trích liên quan các chính sách cứng rắn để ngăn chặn tội phạm ma túy, bà Sara có thái độ nhẹ nhàng hơn khi tập trung vào việc cải tạo những người nghiện ma túy. Bà cho rằng phòng ngừa và cải tạo phải là một phần của chính sách ma túy và “việc thực thi pháp luật cần nhanh chóng có kết quả”.

Đề cập tới chính sách đối ngoại, bà Sara nói với Reuters: “Chúng ta (Philippines) nên là người đứng ngoài cuộc trong các vấn đề giữa Mỹ và Trung Quốc. Chúng ta nên tập hợp những người bạn khác ngoài hai nước này, để nếu một nước quay lưng lại với chúng ta, chúng ta vẫn còn chín nước. Nếu cả hai quên chúng ta, chúng ta vẫn còn tám. Và, nếu tám người rời bỏ chúng ta, chúng ta nên đứng một mình”.

Vừa là Phó Tổng thống, bà cũng sẽ kiêm nhiệm chức Bộ trưởng Giáo dục trong nội các sắp tới của Tổng thống Marcos.