Những màn kịch báo hoang tin
Thời gian gần đây, vì nhiều lý do khác nhau nên có không ít người ở TP Hồ Chí Minh tự dựng những câu chuyện bị kẻ xấu đột nhập vào nhà, bắt trói rồi cướp tài sản, hay vẽ ra màn kịch bị cướp, cướp giật ở ngoài đường với những tình tiết “lâm ly bi đát”, như thật... rồi sau đó trình báo thông tin đến Cơ quan Công an.
Việc báo tin giả, thông tin sai sự thật (hoang báo) chắc chắn không thể qua mắt được cơ quan điều tra, nhưng hành vi này làm dư luận bức xúc và khiến Cơ quan Công an mất thời gian, công sức để kiểm tra, xác minh thông tin, điều tra, truy tìm...
Tự trói chân tay rồi báo bị cướp 300 triệu đồng
Đầu tháng 7 vừa qua, anh N.T.H. (sinh năm 1984) đến tìm mẹ ruột là bà N.T.N. (sinh năm 1960) đang sinh sống tại hẻm 103 Nguyễn Thị Thập, phường Tân Mỹ, TP Hồ Chí Minh. Khi tới nơi, anh hoảng hốt phát hiện mẹ mình đang trong tình trạng bị trói tay chân, dán băng keo vào miệng, dính bột ớt ở mắt. Vội vàng đỡ mẹ dậy và tháo dây trói, băng keo, sau đó anh H. được mẹ kể lại rằng sau khi đi công việc trở về nhà, bà bị một nam thanh niên lạ mặt tấn công bằng ớt bột, rồi khống chế, trói chân tay và cướp đi 300 triệu đồng, đây là số tiền bà vừa nhận đặt cọc bán nhà. Ngoài số tiền 300 triệu đồng, không có tài sản nào khác bị cướp.

Nhận tin báo, nhận định tính chất phức tạp của vụ việc, Công an phường Tân Mỹ đã nhanh chóng phối hợp Tổ địa bàn Công an TP Hồ Chí Minh đến hiện trường điều tra. Qua trích xuất camera an ninh, phát hiện bà N. đã tự mở cửa vào nhà lúc 15h30, sau đó nhiều lần ra vào và dọn đồ từ cốp xe. Đến 16h46, bà mới đưa xe vào nhà. Trong khoảng thời gian này không ghi nhận ai khả nghi xuất hiện.
Trước những hình ảnh thu thập được, nhận thấy có sự bất thường từ lời kể của bà N., Cơ quan công an đã làm việc với bà N. để làm rõ những thông tin bà cung cấp. Và, cái kết bất ngờ là bà N. thừa nhận đã tự dàn dựng việc bản thân bị cướp bằng cách tự trói tay và xát bột ớt lên mặt nhằm tạo hiện trường giả.
Mục đích của bà N. hoang báo bị cướp mất tiền đặt cọc bán nhà, qua đó tránh bị các chủ nợ đòi tiền. Bà N. cho biết, hiện đang nợ khoảng 700 triệu đồng của nhiều người khác nhau...
Một vụ việc khác, vào ngày 3/7, chị Đ.T.T.N. (sinh năm 1997, quê Kiên Giang) đã đến Đồn Công an khu công nghiệp Kim Huy (phường Tân Hiệp, TP Hồ Chí Minh) trình báo bị 2 thanh niên đi xe máy Exciter cướp tài sản gồm xe máy, điện thoại iPhone 15, tiền mặt và giấy tờ tùy thân trên đường D1 - khu công nghiệp Kim Huy.
Tuy nhiên, qua trích xuất camera và kiểm tra thông tin thực tế, Cơ quan công an xác định không có vụ cướp nào xảy ra như lời chị N. trình báo. Theo Cơ quan công an, chị N. tự mang xe và điện thoại đi bán được tổng cộng 37 triệu đồng và báo tin giả, nhằm tránh bị chồng phát hiện việc tự ý bán tài sản.

Đồn Công an khu công nghiệp Kim Huy đã lập biên bản vi phạm hành chính, đề xuất xử phạt chị N. theo Điều 7, Nghị định 144/2021/NĐ-CP, mức phạt từ 2-3 triệu đồng đối với hành vi báo tin không đúng sự thật đến cơ quan chức năng.
Chỉ vì đã đầu tư tiền điện tử thua lỗ, một thanh niên đã báo tin giả bị cướp giật tài sản. Cụ thể, lúc 22h ngày 6/6 vừa qua, Công an phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1 cũ (hiện là phường Cầu Ông Lãnh) đã tiếp nhận thông tin vụ việc cướp giật tài sản do anh V.M.C. (sinh năm 2004, ngụ quận 3 cũ) trình báo, đối tượng gây án là nữ giới, điều khiển xe máy hiệu Vision, nên đơn vị khẩn trương vào cuộc truy xét.
Theo trình báo, khoảng 20 giờ ngày 6/6, anh V.M.C điều khiển xe máy hiệu Vario biển số 59L2-705.29 lưu thông đến trước nhà số 189 Cống Quỳnh, phường Cầu Ông Lãnh thì dừng xe lại sát lề đường để nghe điện thoại. Lúc này, bất ngờ có một phụ nữ điều khiển xe máy áp sát giật chiếc ba lô màu xanh đen của anh V.M.C đang để giữa xe, rồi tăng ga tháo chạy về hướng hẻm 189 Cống Quỳnh tẩu thoát. Anh V.M.C cho biết bên trong ba lô có một laptop hiệu Acer (mua với giá 28 triệu đồng). Đối tượng cướp giật điều khiển xe máy hiệu Vision nhưng anh V.M.C không nhìn rõ biển số...
Trước thông tin vụ việc phức tạp ngay địa bàn trung tâm, Công an phường Cầu Ông Lãnh nhanh chóng phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hồ Chí Minh khẩn trương tiến hành truy xét nhanh.
Triển khai đồng loạt các biện pháp nghiệp vụ, đến 11h30 ngày 7/6, qua quá trình xác minh, truy xét, thu thập dữ liệu hình ảnh camera tại khu vực xung quanh hiện trường cũng như các tài liệu, thông tin liên quan đến vụ việc, Cơ quan công an xác định không ghi nhận được bất kỳ hình ảnh nào liên quan đến vụ việc cướp giật tài sản như trên từ khung 20h đến 21h ngày 6/6. Tất cả những gì thu thập được hoàn toàn không trùng khớp với những gì mà “bị hại” V.M.C trình báo. Nhận định nhiều khả năng người này cố tình khai báo gian dối nên Công an phường đã mời anh V.M.C lên trụ sở làm rõ.
Qua đấu tranh, sau một hồi quanh co, cuối cùng anh C mới thành thật khai báo rằng không có vụ việc cướp giật tài sản nào xảy ra như lời anh trình báo. Trả lời về động cơ báo tin giả bị cướp giật, anh C cho biết do trước đó anh có hùn hạp tiền chung với bạn để đầu tư tiền ảo Bitcoin nhưng thua lỗ nên đã lấy laptop hiệu Acer của mình bán đi để bù lỗ. Phần khác, do lo sợ bị cha mẹ la mắng nên anh mới dựng câu chuyện bị cướp giật tài sản như trên.

Tương tự, vào khoảng 18h ngày 2/4/2025, trực ban Công an phường Phạm Ngũ Lão (hiện là phường Bến Thành) cũng đã tiếp nhận trường hợp anh Lê Duy Đông Huy (sinh năm 2001, ở Bình Dương) đến trình báo sự việc bị cướp giật tài sản.
Theo lời anh Huy trình báo thì khoảng 15h ngày 2/4, khi anh đang đi bộ trước cổng bến xe buýt mặt đường giao lộ Lê Lai - Nguyễn Trãi, phường Bến Thành thì bất ngờ bị một đối tượng chạy xe máy áp sát, cướp giật điện thoại iPhone 12 Pro... Sau khi tiếp nhận tin báo và nắm thông tin, chỉ huy tổ địa bàn đã phân công cán bộ dẫn bị hại đi xác định địa điểm và rà soát hệ thống camera tại khu vực hiện trường.
Tiến hành rà soát về khung thời gian, địa điểm nơi xảy ra vụ việc mà anh Huy trình báo thì hoàn toàn không có sự việc như trình bày. Công an phường Bến Thành làm việc với anh Huy thì người này cương quyết khẳng định những thông trình báo là đúng sự thật. Tuy nhiên, khi đối chất và trích xuất hình ảnh camera tại khung giờ, khu vực Huy trình báo bị cướp giật thì hoàn toàn không có sự việc.
Sau một hồi quanh co, lời khai bất nhất của Huy đều bị Cơ quan công an vạch trần. Huy đã thừa nhận do buồn chuyện tình cảm nên dựng chuyện bị cướp giật tài sản để người yêu quan tâm và quay lại.
Công an phường làm rõ, trước đó một ngày Huy lên TP Hồ Chí Minh tiêu xài hết tiền nên cầm điện thoại iPhone X với giá 1,5 triệu đồng tại một cửa hàng cầm đồ. Công an phường Bến Thành đã ra quyết định xử phạt hành chính đối với Lê Duy Đông Huy để răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội.
Tương tự, Phạm Hoàng Long (sinh năm 1995, ngụ tỉnh Trà Vinh) cũng đến Công an phường Bình Hưng Hòa trình báo bị cướp tài sản. Theo trình báo của người này, trên đường đi làm về nhà, đến khu vực nghĩa trang Bình Hưng Hòa, Long bất ngờ bị 4 thanh niên đi trên 2 xe máy áp sát, đạp xe. Sau khi té ngã, Long tiếp tục bị nhóm người cầm cây sắt tấn công, đánh vào đầu, cướp 9 triệu đồng và chiếc điện thoại di động.
Với những tình tiết một “vụ cướp táo tợn”, Cơ quan công an nhanh chóng vào cuộc điều tra. Tuy nhiên, ngay sau đó, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Cơ quan công an xác định không có vụ cướp nào xảy ra như Long báo án. Chính Long cũng phải thú nhận báo tin giả, không có vụ cướp nào cả. Nguyên nhân là do không có tiền trả nợ và không có tiền tiêu xài nên Long mang số tiền 9 triệu đi trả nợ và mang điện thoại đi cầm ở một cửa hàng trên địa bàn rồi giả khai báo bị cướp để qua mặt gia đình...

Cần tăng chế tài xử lý nghiêm với việc báo tin giả
Theo Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hồ Chí Minh, một bộ phận người dân hạn chế về mặt nhận thức pháp luật, nghĩ rằng việc khai báo tin giả, án giả sẽ không bị xử lý và có thể che giấu hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, tất cả các tin trình báo của công dân đều được lực lượng Công an ghi nhận, tiến hành xác minh làm rõ thông qua các biện pháp nghiệp vụ. Do đó, ngoài công tác tuyên truyền thì lực lượng Công an sẽ điều tra, xác minh xử lý nghiêm các hành vi cố tình báo tin giả nhằm răn đe, tránh gây phiền hà cho người khác cũng như đảm bảo tình hình an ninh, trật tự tại địa phương.
Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hồ Chí Minh khuyến cáo, các hành vi giả mạo, dựng chuyện bị cướp nhằm mục đích cá nhân sẽ bị xử phạt hành chính, thậm chí có thể bị xử lý hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng. Người dân khi gặp các tình huống bị đe dọa, nghi ngờ hành vi phạm tội cần bình tĩnh, ghi nhớ đặc điểm đối tượng, phương tiện, địa điểm và trình báo ngay cho Cơ quan công an nơi gần nhất. Không nên tung tin sai sự thật, không bao che hoặc tiếp tay cho các hành vi dựng chuyện, báo tin giả dưới bất kỳ hình thức nào.
Do đó, người dân cần nêu cao nhận thức về vấn đề này để tránh vi phạm. Các cuộc gọi báo tin giả, báo án giả vừa gây mất thời gian của các cơ quan, lực lượng chức năng, vừa ảnh hưởng đến những người xung quanh. Có thể nó là “niềm vui” hoặc giải quyết chuyện khuất tất của một số người thiếu ý thức nào đó, nhưng hãy thận trọng vì chúng có thể sẽ khiến bạn phải vướng vòng lao lý. Hãy cân nhắc với việc báo tin giả của mình!
Hành vi hoang báo, hay còn gọi là báo tin giả, là hành vi cố ý cung cấp thông tin sai sự thật, nhằm né tránh trách nhiệm, trêu chọc hoặc gây hoang mang trong dư luận, làm lãng phí lực lượng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động, uy tín của cơ quan chức năng và trật tự xã hội. Bởi, mỗi khi tiếp nhận việc báo tin giả, hoang báo về tội phạm, tai nạn..., lực lượng Công an phải vất vả vào cuộc điều tra.
Những người báo tin giả nhẹ thì được giáo dục, răn đe, nặng hơn thì phạt hành chính. Theo Điều 7, Nghị định 144/2021, mức xử phạt hành chính cho hành vi báo tin sai sự thật từ 2 đến 15 triệu đồng. Trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị xử lý hình sự theo các Điều 156, 174, 288 Bộ luật Hình sự, với khung hình phạt cao nhất đến 7 năm tù tùy mức độ nghiêm trọng.