Quảng cáo thổi phồng công dụng lọc máu: Hiểm họa tiềm ẩn cho sức khỏe cộng đồng

Lọc máu phòng ngừa mỡ máu, đột quỵ?

Chỉ cần lên mạng xã hội gõ cụm từ “lọc mỡ máu”, ngay lập tức hiện ra rất nhiều  quảng cáo với những lời có cánh như: “giúp giảm mỡ máu, cải thiện cholesterol, ngăn ngừa đột quỵ, tiểu đường, gan nhiễm mỡ”…

Thậm chí, một số cơ sở y tế còn quảng cáo dịch vụ đưa khách hàng ra nước ngoài như: Đức, Nhật Bản, Singapore để thực hiện “lọc máu”. Việc này đặt ra nhiều câu hỏi về tính khoa học, an toàn và hiệu quả thực sự của phương pháp này trong việc phòng ngừa đột quỵ.

Trong vai một khách hàng muốn tư vấn lọc máu ở Bệnh viện đa khoa Quốc tế DNA, phóng viên được tư vấn viên giới thiệu hai gói lọc khác nhau. Liệu pháp thứ nhất là liệu pháp ozone sẽ đưa oxy tươi ozone vào máu. Cải thiện chức năng tuần hoàn máu, lưu thông máu, cải thiện các mạch máu nhỏ nhất, xa nhất của cơ thể để phòng ngừa các nguy cơ bị tắc động mạch. Tư vấn viên nhấn mạnh: “Đặc biệt với các trường hợp khách hàng đang bị tiểu đường còn giúp mau lành các vết thương mãn tính, viêm loét trên cơ thể, ngăn ngừa các biến chứng. Liệu pháp này thực hiện khoảng 45 phút là xong”.

Cũng theo lời tư vấn viên, liệu pháp thứ 2 là lọc máu chuyên sâu, nếu những chỉ số sức khỏe có nguy cơ biến chứng thì nên theo gói lọc máu này với công nghệ Nhật Bản. Phương pháp này sẽ được thực hiện bằng cách lấy máu ở một bên tay, thông qua hệ thống xử lý hai màng lọc để phân tách ra huyết tương, loại bỏ tạp chất xấu trong máu như: mỡ máu xấu, những vi lượng, kim loại nặng trong máu. Sau đó sẽ trả lại dòng máu sạch qua tay còn lại. Quá trình này sẽ diễn ra liên tục trong vòng 2 đến 3 tiếng.

Được biết, liệu pháp ozone chi phí 5 triệu/ lần còn lọc máu chuyên sâu là 120 triệu/ lần. Người này cho biết: “Nếu thực hiện trong thời gian này bên em đang có rất nhiều chương trình ưu đãi như liệu pháp ozone giảm 2 triệu trong buổi trải nghiệm đầu tiên còn 3 triệu. Còn liệu pháp lọc máu chuyên sâu được giảm 20% còn lại 96 triệu”.

Khi biết phóng viên ở ngoài Hà Nội, tư vấn viên cho biết việc thực hiện lọc máu chỉ trong ngày, nếu bay vào trong Nam làm dịch vụ của bệnh viện thì sẽ được tài chợ vé máy bay miễn phí.

Để lại số điện thoại tư vấn trên fanpage của JMS Group - Y tế Nhật Bản (25 Mạc Thái Tông, Trung Hòa, Cầu Giấy), phóng viên được tư vấn viên hỏi có thể sang nước ngoài lọc máu được không. Hiện công ty có hai chương trình một là có thể làm ở Việt Nam, hai là đi nước ngoài. “Lọc máu ở Việt Nam nhưng vẫn theo công nghệ của Nhật loại bỏ trực tiếp tất cả những nhân tố gây bệnh, ví dụ như mỡ máu, các chất gây viêm qua màng lọc đặc biệt. Có hai màng lọc giúp làm sạch máu, giúp dòng máu quay trở lại với dòng máu nguyên thủy như lúc mình mới sinh. Nghĩa là dòng máu sạch không có bất kỳ bệnh lý gì hay vi khuẩn nào. Giúp cải thiện các loại bệnh như mỡ máu, gan nhiễm mỡ, thận hư, người có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ”, tư vấn viên giới thiệu với phóng viên.

Quy trình lọc máu là máu sẽ lấy ra khỏi cơ thể dẫn vào ống lọc số một. Ống lọc sẽ tách máu ra thành hai thành phần là tế bào máu và huyết tương. Tế bào máu sẽ được truyền luôn sang tay trái. Huyết tương chảy sang màng lọc thứ 2 và được loại bỏ hoàn toàn yếu tố gây bệnh như mỡ máu, kim loại nặng, vi rút, vi khuẩn, đồng thời thêm các cholesterol tốt và các chất cần thiết cho cơ thể để chuyển hóa máu theo công thức của Nhật Bản.

Tư vấn viên cho biết thêm: “Đây là phương pháp lọc máu tuần hoàn sẽ kéo dài 4-5 tiếng và lọc liên tục từ 8-10 lít máu. Trước và trong lọc máu đều được xét nghiệm để thấy được những chuyển biến rõ ràng. Lọc máu rất tốt cho những khách hàng có tiền sử bệnh lý như mỡ máu, khách hàng tuổi cao. Có thể loại bỏ hoàn toàn những mảng bám ở thành mạch là nguy cơ dẫn đến đột quỵ, tai biến. Giá lọc máu ở Việt Nam là 165 triệu và sẽ lọc ở Bệnh viện 108”.

Ngoài ra, người này cho biết thêm, lọc máu ở Nhật thường là những người thích đi du lịch thì sẽ kết hợp du lịch chữa bệnh. Chi phí du lịch và chữa bệnh 5 ngày 4 đêm rơi vào khoảng 380 triệu, ở khách sạn 5 sao. Có xe đưa đón riêng, phiên dịch viên, chăm sóc 24/24h. Lọc máu ở Nhật tại trụ sở của công ty ở Sibuya, Tokyo. “Nếu làm hai người, chị có thể lên công ty em thương thảo với các sếp. Em chỉ là nhân viên tư vấn. Nếu làm ở 108 thì bác sĩ 108 làm trực tiếp. Vẫn là công nghệ Nhật. Bên em là đối tác, vì lọc máu ở bên Việt Nam chỉ dành cho các quan chức. Không tự đăng ký được. Nếu chị muốn làm cứ qua bên em. Bên em hợp tác trực tiếp với 108”, tư vấn viên quảng cáo.

Liên hệ làm việc với JMS thì đại diện JMS chị Phan Thị Thúy Linh cho biết, công ty chỉ là bên nhận thông tin và đưa khách hàng sang Nhật lọc máu. Mọi dịch vụ đều thực hiện bên Nhật. Ở Việt Nam chưa được cấp phép. Trên page cũng chỉ đưa thông tin. Nhưng khi hỏi giấy phép việc đưa khách hàng sang Nhật lọc máu thì Linh khẳng định: “Bên em chỉ là môi giới, ăn hoa hồng, khách sẽ tự liên hệ với bên Nhật để đi. Khi chị đến bên em tư vấn, chị thấy hợp lý thì bên Nhật sẽ tư vấn lần nữa, bên em sẽ làm visa hoặc khách hàng tự làm. Có khách hàng đi 3-5 ngày tùy thuộc vào bệnh tật. Đi du lịch thì bên em sẽ đặt tour cho khách. Khách hàng lựa chọn tuor của công ty thì sẽ trừ 1-2 ngày để chữa bệnh. Em không biết nhân viên tư vấn thế nào nhưng bên em chỉ tư vấn khách hàng sang Nhật làm lọc máu”.

Về việc thổi phồng công dụng phương pháp lọc máu, chị Linh khẳng định bên JMS chỉ là đơn vị nhận tư vấn và đưa thông tin. Tuy nhiên, sau đó chị Linh cũng thừa nhận có sai sót về quảng cáo và sẽ chỉnh sửa.

Tương tự, Bệnh viện Đa khoa Hà Thành cũng từng quảng cáo thổi phồng công dụng về phương pháp này. Tuy nhiên, sau khi nhiều chuyên gia lên tiếng cảnh báo thì bệnh viện này đã “lặng lẽ” gỡ bỏ những quảng cáo này.

Các chuyên gia lên tiếng cảnh báo

Trước tình trạng bát nháo quảng cáo thổi phồng về việc lọc máu, Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức hội thảo khoa học về chỉ định lọc máu, lọc huyết tương. Đồng thời, cảnh báo về tình trạng quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội.

Tại hội thảo, các chuyên gia khẳng định chưa có đủ bằng chứng y khoa hay cơ sở pháp lý để áp dụng phương pháp lọc máu, lọc huyết tương cho phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến mỡ máu, đột quỵ hay loại bỏ độc chất ở người khỏe mạnh.

Cũng theo các chuyên gia, phải có thêm nhiều nghiên cứu lâm sàng để đánh giá chính xác hơn về hiệu quả và an toàn của kỹ thuật này đối với các bệnh lý khác. Việc mở rộng chỉ định phương pháp lọc máu, lọc huyết tương cần có thêm cơ sở pháp lý, bằng chứng y khoa và sự đồng thuận từ các cấp có thẩm quyền.

Theo đó, các chuyên gia thống nhất việc mở rộng chỉ định kỹ thuật này phải dựa trên chứng cứ khoa học và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Bộ Y tế.

Ngoài ra, cơ sở y tế phải tuân thủ luật Khám chữa bệnh và các quy định pháp luật trong quá trình hoạt động, đặc biệt thực hiện đúng các quy định về quảng cáo trong lĩnh vực y tế. Nghiêm túc tuân thủ hướng dẫn chẩn đoán điều trị và quy trình chuyên môn kỹ thuật do Bộ Y tế ban hành, bao gồm chỉ định phương pháp lọc máu, lọc huyết tương điều trị người bệnh.

Bên cạnh đó, việc áp dụng các kỹ thuật mới, phương pháp mới, thiết bị y tế mới hoặc thử nghiệm lâm sàng phải đảm bảo các điều kiện và trình tự thủ tục được pháp luật quy định.

Mới đây, Thanh tra Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh vừa ra quyết định xử phạt Bệnh viện Đa khoa Quốc tế DNA (Quận 5) 45 triệu đồng do vi phạm quy định về quảng cáo. Bệnh viện này đã quảng cáo dịch vụ “lọc máu giảm đột quỵ” khi chưa được cơ quan chức năng cấp phép, chưa có bằng chứng khoa học.

Cụ thể, bệnh viện đã quảng cáo các dịch vụ đặc biệt mà không có xác nhận nội dung từ cơ quan Nhà nước. Ngoài việc bị phạt tiền, bệnh viện còn bị yêu cầu gỡ bỏ toàn bộ nội dung quảng cáo sai sự thật.

Trước đó, Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh đã thành lập đoàn kiểm tra sau khi nhận được thông tin về các quảng cáo “kỹ thuật lọc máu công nghệ cao loại bỏ mỡ máu giảm nguy cơ đột quỵ” và “lọc máu công nghệ cao phòng ngừa bệnh lý nguy hiểm an tâm sống khỏe” của bệnh viện. Tại buổi làm việc, lãnh đạo bệnh viện đã thừa nhận vi phạm.

Chia sẻ về việc lọc máu có thực sự ngăn ngừa được các bệnh như: mỡ máu, đột quỵ, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Thành viên Hội Mạch máu Việt Nam, cho biết: “Về mặt chuyên môn, không có nghiên cứu nào cho thấy việc lọc máu có thể phòng ngừa bệnh. Trong y khoa, lọc mỡ máu là phương pháp lọc huyết tương hai quả lọc, dành cho người bệnh nặng như tăng lipid máu cao có nguy cơ tắc mạch máu bất kỳ lúc nào, bệnh đa u tủy xương… Với các bệnh nhân này, nếu không được lọc máu thì trong máu sẽ nhiều cholesterol và nhiều triglycerid gây đặc quánh máu và hình thành huyết khối. Đây không phải phương pháp dùng vào mục đích phòng ngừa bệnh. Khi sử dụng lọc máu bên ngoài, họ đưa chất chống đông và nhiều thứ khác trong quá trình lọc có thể dẫn đến nguy cơ sốc, chảy máu… Bên cạnh đó, không phải ai cũng cần phải lọc hết các chất trong cơ thể”. Cũng theo bác sĩ Mạnh, mỡ máu gồm hai loại là mỡ tốt và mỡ xấu, nếu lọc hết mỡ máu có thể loại bỏ cả mỡ tốt. Mỡ tốt có tác dụng làm tăng trương lực thành mạch, làm cho thành mạch chun giãn, chắc khỏe hơn. Không chỉ vậy, lọc máu còn chống chỉ định với người tăng huyết áp, máu khó đông.

Trước những quảng cáo thổi phồng về khả năng của phương pháp lọc máu, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cũng đã lên tiếng phản bác. 

Cụ thể, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu đã có bài đăng trên trang cá nhân nhận được rất nhiều sự quan tâm của dư luận. Theo đó, PGS Nguyễn Lân Hiếu nhấn mạnh: “Nếu chỉ cần 2-3 giờ với chi phí chưa đến chục triệu đồng mà phòng ngừa được đột quỵ, hết cả mỡ máu, tiểu đường... thì chắc bác sĩ tim mạch như tôi thất nghiệp”.

Theo PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, một phương pháp thực sự hiệu quả sẽ được đưa vào hướng dẫn điều trị của các hội chuyên ngành. Tuy nhiên, cho đến nay, không có bất kỳ khuyến cáo nào về việc lọc máu như một phương pháp dự phòng đột quỵ hay thanh lọc cơ thể. Trên thực tế, lọc máu chỉ được chỉ định khi cần điều trị bệnh lý có chẩn đoán xác định, chẳng hạn như suy thận, suy tim, nhiễm khuẩn nặng, viêm tụy cấp. Đây là phương pháp đã được chứng minh cứu sống nhiều bệnh nhân, nhưng hoàn toàn không có tác dụng phòng ngừa nếu áp dụng tùy tiện. “Nếu các bạn đi sang nước ngoài để thanh lọc cơ thể, hãy tự hỏi liệu nước sở tại có chi trả bảo hiểm cho phương pháp này không? Câu trả lời chắc chắn là không”, ông Hiếu nói.

Trước tình trạng này, cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn từ phía cơ quan chức năng trong việc quản lý, kiểm tra và xử phạt các trường hợp vi phạm.