“Dịch vụ” cai nghiện thu tiền ở Thái Lan

• Cho phép cơ sở cai nghiện ma tuý tư nhân được cai nghiện tự nguyện
• Đoạn tuyệt ma túy, đưa cả gia đình đi cai nghiện
• Hé lộ về chuyện cai nghiện cho giới siêu giàu

Xung quanh, các bệnh nhân đã hồi phục đang vỗ chũm chọe và trống lục lạc. Âm nhạc dừng lại và những người đàn ông quỳ xuống uống những cốc nước lớn và bắt đầu nôn mửa vào máng xối...

Phương thuốc cai nghiện bí mật

Một người Ireland có nhiều năm lạm dụng ma túy nôn cả vào bốn người bên cạnh. Một thiếu niên Thái Lan đang run rẩy vì các triệu chứng cai nghiện ma túy đá. Đó là ở Thamkrabok, một tu viện Phật giáo nằm cách Bangkok 140 km về phía Bắc, chuyên về điều trị nghiện ma túy. Mae Chee Katrisha, nữ tu sĩ người Anh có quá khứ nghiện ma túy và hiện được giao nhiệm vụ phụ trách các bệnh nhân nước ngoài, nói: “Chúng tôi thường chữa trị khoảng 50 người nghiện ma túy và nghiện rượu, trong đó có khoảng 10 người phương Tây”.

Trong những năm gần đây, Thái Lan đã trở thành điểm đến hàng đầu của những người nghiện từ khắp nơi trên thế giới. Một số người trải qua quá trình cai nghiện triệt để như những người được chữa trị tại Thamkrabok; những người khác chọn đi đến một trại cai nghiện sang trọng ở vùng núi phủ rừng rậm ở phía bắc Thái Lan. Các cơ sở cung cấp chương trình chữa trị thay thế tương đối rẻ tiền cho phương pháp điều trị phương Tây.

Được thành lập vào cuối thập niên 1950, tu viện đã sớm chuyển sang điều trị cai nghiện ma túy. Vichit Akkachitto, phó trụ trì của Thamkrabok nhớ lại: “Chính phủ hình sự hóa việc sử dụng thuốc phiện và nông dân địa phương đã tìm đến tu viện để yêu cầu giúp họ cai nghiện”. Một trong những người nước ngoài đầu tiên đến Thamkrabok trong thập niên 1970 là một cựu binh Mỹ tên Gordon, người đã xuất gia làm nhà sư và chăm sóc một số bệnh nhân phương Tây – những người thường nghe đồn về trung tâm cai nghiện ma túy triệt để.

Vào thập niên 1990, các tổ chức ở Anh và Australia bắt đầu gửi những người sử dụng ma túy đến tu viện. “Trong khi người dân địa phương chủ yếu nghiện ma túy đá và yaba (thuốc chứa meth và caffeine), người nước ngoài uống hỗn hợp heroin, cocaine, meth và rượu,” Peter Suparo, một tu sĩ người Anh lần đầu tiên đến tu viện vào năm 2002 cho biết: “Chúng tôi cũng đang chứng kiến ngày càng nhiều người sử dụng fentanyl và opioid tổng hợp khác, đặc biệt là từ Mỹ và Canada”.

Thamkrabok nằm cách Bangkok 140 km về phía Bắc, chuyên về điều trị nghiện ma túy.

Giải độc có thể là một quá trình nguy hiểm, đặc biệt đối với những người nghiện rượu có nguy cơ bị co giật hoặc đau tim và những người nghiện ma túy đá thường mắc chứng hoang tưởng và lo lắng nghiêm trọng.

Để tránh mọi rủi ro, Thamkrabok yêu cầu tất cả các bệnh nhân nghiện rượu phải trải qua cai nghiện trong bệnh viện trước khi đến tu viện để từ đó cho phép họ tập trung vào việc kiểm soát bản thân thông qua cầu nguyện và thiền định. Mỗi buổi sáng, họ được tham gia vào một loạt các hoạt động liên quan.

Một số quét dọn trung tâm; những người khác làm gạch và lắp ráp bàn gỗ. Khoảng giữa trưa, họ đi đến một phòng tắm hơi thô sơ, tỏa ra mùi hương sả mạnh. Sau đó là thời gian cho buổi lễ thanh trừng. Suparo giải thích: “Nôn giúp loại bỏ độc tố trong cơ thể. Chúng tôi đã tìm thấy điều này giúp ích rất nhiều cho các triệu chứng do cai nghiện”.

Vichit Akkachitto, phó trụ trì của Thamkrabok.

Thuốc gây nôn được làm từ 108 loại thảo mộc, có nguồn gốc tại địa phương - theo Achurwon Moi, nhà thảo dược học của ngôi đền. Công thức của nó là một bí mật được bảo vệ. Tuy nhiên, thuốc gây nôn chỉ là một phần nhỏ trong điều trị.

“Yếu tố quan trọng nhất là Sacca - lời thề của bệnh nhân trong ngày đầu tiên ở tu viện”, Akkachitto nói. Quỳ trước một bàn thờ vàng mù khói nhang, những bệnh nhân mới thề sẽ không bao giờ sử dụng ma túy nữa và cúi đầu 3 lần trước con mắt giám sát của một nhà sư cao tuổi. “Lời thề này là thiêng liêng và không thể bị phá vỡ, đó là lý do tại sao bệnh nhân chỉ đến trại cai nghiện của chúng tôi một lần”, phó trụ trì nói thêm.

Du lịch giải độc ma túy ở Thái Lan

Trên toàn thế giới, ngành du lịch y tế trị giá 11 tỷ USD trong năm 2017, theo báo cáo của Hội đồng Du lịch & Du lịch Thế giới. Thái Lan là thị trường lớn thứ 5 - sau Mỹ, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ và Bỉ - kiếm được 589 triệu USD trong năm 2017, báo cáo cho biết. Các trung tâm phục hồi chỉ chiếm một phần trong thu nhập này, nhưng số lượng của những cơ sở này đang tăng nhanh.

Cho đến nay, 4 trung tâm đã nhận được giấy phép đặc biệt được hoạt động vào năm 2011. Trong quá trình 2 năm chịu sự giám sát chặt chẽ từ Bộ Y tế Công cộng, yêu cầu trung tâm phải chứng minh rằng họ có nhân viên có trình độ, đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và vệ sinh; và được cung cấp chương trình đào tạo hàng năm.

Nghi thức thanh trừng: Các bệnh nhân quỳ xuống trước một rãnh nước mở khi họ chờ thuốc sẽ khiến họ nôn mửa.

Bên cạnh các trung tâm tư nhân phục vụ người nghiện phương Tây, chính phủ Thái Lan còn điều hành một mạng lưới các cơ sở điều trị ma túy bắt buộc gọi là Thanyarak - thường được quản lý bởi quân đội và tập trung nhiều vào tập thể dục và đào tạo nghề, theo James Windle, Giáo sư Đại học Cao đẳng Cork. Khoảng 600 km từ Thamkrabok, thị trấn Chiang Mai - một thủ đô hoàng gia cổ xưa nằm ở vùng núi phía bắc Thái Lan - cũng đã trở thành một trung tâm phục hồi người nghiện ma túy và nghiện rượu.

Chiang Mai hiện có khoảng 500 giường trong khoảng 30 trung tâm điều trị - Alastair Mordey, người điều hành một trung tâm cai nghiện địa phương có tên Alpha Sober Living, ước tính. “The Cabin” là một trong những trung tâm cai nghiện tư nhân đầu tiên được mở tại Chiang Mai. Hiện nay, The Cabin được chính phủ cấp phép và có thể chứa đến 120 bệnh nhân.

Nằm trên khu đất rộng lớn dưới chân những ngọn đồi thoai thoải trong rừng rậm, The Cabin có một số hồ bơi, phòng tập thể dục hiện đại với huấn luyện viên kèm riêng từng học viên và cả khu spa. Học viên cai nghiện có thể tham gia các lớp học đấm bốc, yoga hoặc thiền của Thái Lan. Vào cuối tuần, họ có thể cưỡi voi hoặc học cách nấu các món ăn Thái.

The Cabin thường xuyên tiếp nhận những người nổi tiếng: ca sĩ Pete Doherty chính là một học viên cai nghiện trong một thời gian ngắn. Bệnh nhân đến từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm cả Mỹ. Họ điều trị các chứng nghiện giống như tại Thamkrabok: cocaine, heroin, methamphetamine và rượu. 

Khung cảnh một Trung tâm cai nghiện nằm giữa những cánh đồng lúa phía nam của Chiang Mai.

Ở đây cũng ghi nhận thuốc gây nghiện tổng hợp là một vấn đề đang gia tăng, phản ánh xu hướng tiêu dùng ngày càng tăng ở Bắc Mỹ. Tại The Cabin, bệnh nhân bắt đầu cai nghiện có thể mất từ 3 ngày đến hai tuần, tùy thuộc vào cơ địa mỗi người. Họ được phép dùng thuốc ngủ, thuốc an thần và phương pháp điều trị thay thế trong giai đoạn này.

Những người nghiện chủ yếu được lôi kéo đến cai nghiện ở Thái Lan bởi nhiều lựa chọn được cung cấp. Giá cả cũng là vấn đề khác nữa. Một tháng dài tại The Cabin có giá 14.900 USD. Trong khi các cơ sở so sánh ở Mỹ có thể có giá tới 50.000 USD. Christopher Castellaw, một người gốc bang Colorado (Mỹ), 37 tuổi, là người nghiện rượu nặng trong 20 năm ở Dara, một trung tâm điều trị nghiện được cấp phép trên đảo Koh Chang. Cuộc sống của anh bắt đầu vượt khỏi tầm kiểm soát vài năm trước.

Anh nhớ lại: “Tôi phát hiện cha mình bị xơ cứng teo cơ bên (một bệnh hệ thống thần kinh tiến triển gây mất kiểm soát cơ bắp). Tôi chia tay với vợ sắp cưới và mất việc. Uống rượu đã trở thành một hoạt động cả ngày”.

Anh nói rằng mình uống được 15 lon rượu mạch nha mỗi ngày. Khi sức khỏe của cha anh ngày càng tồi tệ, anh quyết định cần phải thay đổi và bắt đầu nghiên cứu các trại cai nghiện, tình cờ gặp Dara. Tại Dara, anh cảm thấy bị thách thức, “cả về thể chất và tinh thần” và có thể giải quyết các vấn đề đàng sau việc uống rượu. Sau 8 tuần ở Thái Lan, Castellaw trở về nhà và đăng ký một khóa học để trở thành một nhà tư vấn chứng nghiện ngập.

Không thuốc, không điện thoại

Thamkrabok được biết đến với chương cai nghiện “triệt để” – cắt đứt mọi nguồn cung cấp ma túy. Khi đến tu viện, bệnh nhân sẽ phải được nhân viên lục soát. Bất kỳ loại ma túy nào tìm thấy đều bị tịch thu. Bệnh nhân không được điều trị thay thế, như methadone hoặc buprenorphin, cũng không dùng bất kỳ loại thuốc nào để giảm triệu chứng cai thuốc, như thuốc ngủ hoặc thuốc an thần. Họ cũng phải nộp điện thoại di động và tiền.

Để mua thức ăn, họ được cung cấp các tờ phiếu chỉ có thể được sử dụng trong nhà ăn tu viện. Hầu hết bệnh nhân đã trải qua một số lần phục hồi tại nhà và tái phát.

Ngay trước bữa trưa, bệnh nhân tắm hơi để loại bỏ các độc tố trong cơ thể.

Trong số 65 bệnh nhân được khảo sát vào năm 2010 bởi Tổ chức Đông Tây do Anh điều hành, 60% vẫn không tái nghiện sau một năm họ đến chữa trị tại Thamkrabok. Nhưng các chuyên gia lo ngại rằng những người nghiện tìm cách điều trị ở bên kia thế giới có thể sẽ thất bại.

Judith Grisel, một chuyên gia về nghiện từ Đại học Bucknell ở Pennsylvania (Mỹ), bình luận: “Một khi trở về nhà, họ sẽ tiếp tục sống với những bối cảnh và nguyên nhân cũ từng gây ra chứng nghiện và từ đó làm tăng nguy cơ tái nghiện”.

Judith Grisel cũng lo lắng về việc thiếu dữ liệu về các hình thức trị liệu mới đang được sử dụng tại các trung tâm cai nghiện Thái Lan: “Có bằng chứng mạnh mẽ rằng chương trình 12 bước hoạt động tốt, nhưng chúng tôi có rất ít thông tin về tỷ lệ thành công của các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như các chương trình chuyên biệt cho nam thanh niên hoặc trị liệu chấn thương”.

Đối với phương pháp được thực hiện tại Thamkrabok, Grisel tin rằng nó có thể giúp một số người nghiện chịu trách nhiệm về hành động của họ, nhưng bà cũng cảnh báo chống lại cách tiếp cận thiếu lòng trắc ẩn: “Khi hồi phục sau khi lạm dụng chất gây nghiện, bạn cần cảm thấy được thấu hiểu và được quan tâm”. Một số bệnh nhân chọn ở lại Thamkrabok sau khi hồi phục.