Lại câu chuyện hành xử của người nổi tiếng

Những ngày qua, sự việc nhạc sĩ Lưu Thiên Hương tố bị giảng viên Minh Huyền ném điện thoại vào mặt đã gây ồn ào mạng xã hội và khiến giới truyền thông tốn không ít giấy mực. Theo nội dung đăng tải trên trang cá nhân của nhạc sĩ Lưu Thiên Hương ngày 12/1 thì sự việc xảy ra tại Nhạc viện TP Hồ Chí Minh và giảng viên Minh Huyền có hành vi “vu khống, thậm chí ném thẳng điện thoại vào mặt” cô.

Bài viết đăng kèm clip của nhạc sĩ Lưu Thiên Hương ngay lập tức thu hút sự quan tâm của dư luận với rất nhiều ý kiến khác nhau. Thậm chí, sự việc ồn ào tới nỗi Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch yêu cầu làm rõ và xử lý nghiêm sự việc này. Đến nay, sự việc đã được giải quyết với kết quả cả nhạc sĩ Lưu Thiên Hương và NSƯT Minh Huyền cùng nhận lỗi đã làm ảnh hưởng tới hình ảnh, uy tín của nhà trường. Nhạc sĩ Lưu Thiên Hương cũng đã gỡ bài viết trên trang cá nhân của mình.

Mặc dù sự việc đã được giải quyết, tuy nhiên dư âm của câu chuyện, cách ứng xử giữa các giảng viên, nghệ sĩ với nhau vẫn sẽ tiếp tục là đề tài bàn luận. Nếu chỉ căn cứ trên clip mà nhạc sĩ Lưu Thiên Hương đăng tải thì rõ ràng, hành động của nghệ sĩ Minh Huyền rất khó chấp nhận, bất kể vì lý do gì. Tuy nhiên, hành động quay video của nhạc sĩ Lưu Thiên Hương khi chưa có sự cho phép của đương sự với ý đồ khó có thể là tốt đẹp cũng bị đánh giá là kém văn hóa, thậm chí vi phạm pháp luật.

Bất luận nguyên nhân từ đâu thì sự việc ồn ào trên mạng xã hội đã cho thấy một hành xử xấu xí rất không nên có trong môi trường sư phạm, môi trường văn hóa. Bởi rõ ràng, sự việc xảy ra khi các giảng viên có bất đồng trong quá trình kiểm tra kiến thức của sinh viên thì vẫn có nhiều cách giải quyết thay vì vội vàng tung hê lên mạng xã hội. Cuối cùng, liệu câu chuyện đáng tiếc này sẽ khiến cho hình ảnh, danh dự của cả 2 giảng viên, nghệ sĩ trong mắt đồng nghiệp, học trò bị ảnh hưởng lớn thế nào?

Sự việc ầm ĩ giữa các giảng viên nhạc viện TP Hồ Chí Minh diễn ra cùng lúc với những ồn ào xung quanh phát ngôn của MC Đức Bảo. Mới đây, MC Đức Bảo có đăng tải quan điểm về việc sinh con trên trang cá nhân của mình: “Nếu đứa con sinh ra để kế thừa sự vất vả nghèo khó của bạn, vậy không sinh con cũng là một loại lương thiện”. Là một MC có tiếng nên ngay phát ngôn này nhanh chóng gây tranh cãi lớn trên mạng xã hội. Có ý kiến đồng tình với quan điểm mà anh đăng tải cho rằng chỉ sinh con khi có nền tảng kinh tế vững vàng để có thể lo cho con cái được tốt nhất. Tuy nhiên, nhiều ý kiến phản đối cho rằng thông qua quan điểm, Đức Bảo đã đụng chạm, thậm chí làm tổn thương những người nghèo khó, vất vả…

Ngay lập tức, MC Đức Bảo đã có phân trần trên trang cá nhân, khẳng định đây không phải là phát ngôn của anh. Anh lý giải ý kiến này trên trang cá nhân do êkíp của anh quản lý chủ yếu đăng những hình ảnh hài hước đôi khi lồng một chút triết lý với mục đích đơn thuần chia sẻ. “Vậy nên, chia sẻ trên cũng là một phần trong số đó, về một quan điểm tuy không phổ biến, nhưng đáng để suy ngẫm về lựa chọn sinh con có trách nhiệm”. Cùng với sự giải thích, Đức Bảo cũng đã xóa bài viết, công khai xin lỗi vì đã gây nên sự tranh luận không đáng có.

Được biết, quan điểm Đức Bảo trích dẫn là câu nói của nhà văn người Trung Quốc Trương Ái Linh từng đăng tải trên tờ 163. Bản thân câu nói này cũng đã gây tranh cãi tại Trung Quốc. Mặc dù sự xử lý kịp thời và thái độ cầu thị của Đức Bảo khiến sự việc không bị đẩy đi xa tuy nhiên, một số ý kiến thì cho rằng lẽ ra Đức Bảo cần trích nguồn câu nói khi đăng tải để tránh hiểu nhầm. Nhưng dù vậy, việc đưa ra một quan điểm nào đó (dù của mình hay trích dẫn) cũng đều ít nhiều cho thấy thái độ của mình về vấn đề đó. Huống hồ, quan điểm đang gây tranh cãi khi được đưa ra bởi một người nổi tiếng thì có sức ảnh hưởng tới nhiều đối tượng. Với bản thân Đức Bảo, có lẽ đây sẽ là một bài học trong việc bày tỏ quan điểm trên mạng xã hội, nhất là những vấn đề nhạy cảm, thuộc về quyền cá nhân con người.

Cùng với sự phát triển của công nghệ và sự lan tỏa sâu rộng của mạng xã hội thì sự ảnh hưởng của người nổi tiếng không chỉ thông qua các sản phẩm nghệ thuật mà còn qua những phát ngôn, ứng xử trên mạng xã hội của mình. Đã từng có nhiều sự vụ cho thấy, không ít nghệ sĩ đã bị “vạ miệng” vì những phát ngôn của mình. Cách đây tròn 1 năm, NSND Xuân Bắc từng khiến dư luận bàn tán vì bài viết “Cái tát của mẹ” trên trang cá nhân, xoay quanh câu chuyện một con trai chê bánh chưng mẹ gói.

Đặt trong bối cảnh thời gian gần đây, có nhiều ý kiến bày tỏ quan điểm trái chiều về chương trình Táo quân mà nghệ sĩ Xuân Bắc là một trong những người có đóng góp quan trọng nên câu chuyện của Xuân Bắc đủ khiến khán giả ngầm hiểu hàm ý của anh. Rằng anh đã ví người mẹ gói bánh chưng là êkíp thực hiện Táo quân còn người con trai ăn nói hỗn hào, ăn cháo đá bát, chê bánh chưng mẹ gói chính là khán giả. Dù đúng sai còn là một câu chuyện dài nhưng bài viết của nghệ sĩ Xuân Bắc khiến anh bị “mất điểm”, nhiều khán giả nổi giận cho rằng anh coi thường những người yêu mến, những người đã mang đến cho anh sự nổi tiếng và cuộc sống sung túc. Vậy thì ai mới là người đáng bị ăn tát đây?

Tương tự, cách đây vài năm, Trấn Thành đã từng khiến cư dân mạng nổi đóa khi “khuyên” khán giả xem các chương trình gameshow: “Bây giờ, ai cũng có tivi, vậy chúng ta nên chọn lọc mà xem. Nếu quý vị cảm thấy chương trình nào nhảm nhí, hãy tắt tivi”.

Có thể, quan điểm này nếu của một người bình thường thì dễ dàng được cho qua, tuy nhiên lại của Trấn Thành - một người vốn nổi tiếng nhờ truyền hình - thì khiến khán giả sốc vì có phần vô ơn, vô cảm. Và Trấn Thành cũng đã phải “trả giá” cho câu nói có phần hồ đồ bằng việc bị Đài Truyền hình Vĩnh Long cấm lên sóng tới khi phải lên tiếng xin lỗi và mong khán giả tha thứ. Nhưng có vẻ với một người… nói nhiều như Trấn Thành thì sự “vạ miệng” không chỉ một lần. Mới đây, trong buổi ra mắt bộ phim “Hào quang rực rỡ” của Đàm Vĩnh Hưng, Trấn Thành khóc nức nở và nói “Đời nghệ sĩ khó nuốt hơn quý vị nghĩ rất nhiều. Có rất nhiều thăng trầm, hãy nếm bốn chữ “hào quang rực rỡ” đi rồi biết nó là cái gì”.

Một lần nữa nước mắt và phát ngôn của Trấn Thành lại khiến dậy sóng mạng xã hội. Không phải là sự cảm thông mà là sự khó chịu. Nhiều người cho rằng nghề nào cũng có vất vả riêng nhưng Trấn Thành cao ngạo tự cho nghệ sĩ quyền vất vả hơn người. Trong khi chính nghề đó cho anh sự nổi tiếng, danh vọng, tiền bạc… Người nổi tiếng bị “vạ miệng” vì những phát ngôn, bày tỏ quan điểm nóng vội thiếu kiểm soát không chỉ có Xuân Bắc, Trấn Thành mà rất nhiều như Hương Giang Idol, hoa hậu Ý Nhi, các ca sĩ Hoàng Thùy Linh, Đàm Vĩnh Hưng, Mỹ Tâm, diễn viên Hứa Minh Đạt…

Theo nhà biên kịch Chu Thơm, nguyên Phó trưởng phòng Nghệ thuật (Cục Nghệ thuật - Biểu diễn) thì cùng với sự phát triển của mạng xã hội, các nghệ sĩ rất dễ vướng vào những lần vạ miệng, lỡ lời hay vội vàng tung hê mâu thuẫn cá nhân lên đó nhằm bảo vệ mình. Điều đó hoàn toàn có thể là con dao 2 lưỡi. Các nghệ sĩ phải luôn ý thức được vị trí của mình trong lòng công chúng và giữ được những chuẩn mực nhất định. Đã là người nổi tiếng thì bên cạnh việc trau dồi tài năng cần phải có phẩm chất đạo đức tốt, bình tĩnh, khách quan trong mọi tình huống, tránh cảm tính, chủ quan vì những quan điểm, phát ngôn ấy sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cộng đồng, nhất là giới trẻ. Theo nghiên cứu của các chuyên gia, những người nổi tiếng có tác động mạnh mẽ đến thanh thiếu niên trong cách họ nhìn nhận mọi vấn đề cũng như thế giới xung quanh.

Trước tình trạng báo động trong văn hóa ứng xử của người nổi tiếng, Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, văn hóa đã được ban hành và có hiệu lực gần 2 năm nay. Tuy nhiên yếu tố quyết định vẫn thuộc về mỗi nghệ sĩ. Chỉ khi nào các nghệ sĩ ý thức rõ được trách nhiệm công dân, ứng xử văn minh, không để cho cái tôi chủ quan lấn át, hành động theo cảm tính, thậm chí chạy theo xu hướng đám đông để tạo sự chú ý của cộng đồng thì những sự việc đáng tiếc như trên mới được hạn chế.